1 sierpnia 2025 r. do zaopiniowania przekazany został projekt Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej, które zmienia zasady oceny pracy nauczycieli. Zmiany mają wejść w życie 14 dni po ich ogłoszeniu. 

Pierwsze - sierpniowe rady pedagogiczne już tuż…tuż więc warto z wyprzedzeniem zapoznać się z projektem zmian. 

Poniżej wyjaśniamy wszystko prosto i na temat…

Po pierwsze koniec z podziałem kryteriów oceny pracy nauczyciela na dotychczas stosowane kryteria obowiązkowe i dodatkowe. Ocena pracy nauczyciela po nowemu będzie opierać się wyłącznie na kryteriach określonych w Rozporządzeniu, bez możliwości stosowania dodatkowych kryteriów. Dotychczasowe „obowiązkowe” kryteria oceny pracy będą obejmowały tzw. ,,kryteria szczegółowe”, których – po zmianie przepisów - będzie 10 a właściwie 11 (z uwzględnieniem pkt 1a). 

Kryterium poprawności merytorycznej i metodycznej prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zostało rozszerzone o ocenę wykorzystania przez nauczyciela metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki zajęć. Według nowego kryterium 1a - nauczyciel będzie oceniany za analizowanie własnej pracy i wykorzystywanie wniosków z tej analizy do doskonalenia procesu dydaktyczno-wychowawczego. Aby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych, w kryterium 5 usunięto sformułowanie „w tym przez własny przykład nauczyciela” w odniesieniu do kształtowania postaw uczniów. Dotychczasowe kryterium 8 zostało poszerzone o ocenę umiejętności komunikacyjnych i wykorzystanie wiedzy zdobytej podczas doskonalenia zawodowego. Na koniec wyliczanki - dodano kryterium 10, w którym wyrażony został obowiązek oceny realizowania przez nauczyciela innych zajęć i czynności wynikających z art. 42 ust. 2 pkt 2 KN czyli zajęć i czynności wykonywanych w ramach zadań statutowych szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów. 

Po zmianie przepisów Dyrektor szkoły i nauczyciel w trakcie procedury nie będą już mieli prawa do wskazania do oceny jednego, własnego kryterium pracy związanego ze specyfiką ich pracy. 

A zatem, po nowemu, szczegółowe zasady oceny pracy nauczyciela będą obejmować następujące kryteria (§2 ust. 2 rozporządzenia):

1) poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, wynikających ze specyfiki szkoły i zajmowanego stanowiska, z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki prowadzonych zajęć;

1a) analizowanie własnej pracy i wykorzystywanie wniosków wynikających z tej analizy do doskonalenia procesu dydaktyczno-wychowawczego i opiekuńczego oraz osiąganie pozytywnych efektów pracy;

2) dbałość o bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki;

3) znajomość praw dziecka, w tym praw określonych w Konwencji o prawach dziecka, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. poz. 526, z 2000 r. poz. 11 oraz z 2013 r. poz. 677), ich realizację oraz kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie z poszanowaniem jego godności osobistej;

4) wspieranie każdego ucznia, w tym ucznia niepełnosprawnego, w jego rozwoju oraz tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły oraz środowiska lokalnego;

5) kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw oraz postaw: obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej;

6) współpracę z innymi nauczycielami w zakresie wynikającym z realizowanych przez szkołę zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz zadań statutowych;

7) przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły oraz wewnętrznych uregulowań obowiązujących w szkole, w której nauczyciel jest zatrudniony;

8) poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą, w tym umiejętności komunikacyjnych oraz wykorzystanie w pracy wiedzy nabytej w wyniku doskonalenia zawodowego;

9) współpracę z rodzicami;

10) realizowanie innych zajęć i czynności, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela.”

Po drugie MEN zdecydowało się na uproszczenie stosowanej dotąd punktacji przy ocenie pracy nauczyciela. Dotychczasowa skala punktowa (od 0 do 30 punktów za główne kryterium i od 0 do 5 za pozostałe) została zastąpiona prostszą skalą: od 0 do 3 punktów za każde kryterium, bez możliwości przyznawania punktów ułamkowych. Ma to na celu zwiększenie przejrzystości i obiektywizmu oceny. Po staremu zostają natomiast stopnie oceny pracy nauczycieli (§3 ust. 3 rozporządzenia). I tak, w przypadku gdy dyrektor szkoły ustali, że suma punktów:

1) wynosi 90% maksymalnej liczby punktów i powyżej - nauczyciel otrzymuje ocenę wyróżniającą;

2) jest równa lub wyższa niż 75% maksymalnej liczby punktów i nie przekracza 89 % maksymalnej liczby punktów - nauczyciel otrzymuje ocenę bardzo dobrą;

3) jest równa lub wyższa niż 55% maksymalnej liczby punktów i nie przekracza 74% maksymalnej liczby punktów - nauczyciel otrzymuje ocenę dobrą;

4) wynosi poniżej 55% maksymalnej liczby punktów - nauczyciel otrzymuje ocenę negatywną.

Po trzecie. Zmiana przepisów zakłada większy udział nauczyciela w procesie odwoławczym. Po nowelizacji nauczyciel będzie zapoznawany z opiniami, które wpływają na ocenę jego pracy, zarówno w formie ustnej (podczas zapoznania z projektem oceny), jak i pisemnej (w terminie 5 dni roboczych). W razie wszczęcia procedury odwoławczej Dyrektor szkoły będzie zobowiązany do dołączenia do odwołania od oceny pracy nauczyciela pisemnego stanowiska, które musi zawierać odniesienie się do zarzutów zawartych w odwołaniu. Tak jak to było wcześniej odwołanie od oceny pracy nauczyciela rozpatruje zespół powołany przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczyciela placówki doskonalenia nauczycieli - kuratora oświaty. 

Po czwarte. Zmiany będą obejmowały także procedurę oceny pracy dyrektorów szkół. Dyrektorzy szkół, którzy realizują zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, będą oceniani zarówno na podstawie zawartych w rozporządzeniu 16 ,,kryteriów szczegółowych” jak i kryteriów dla przypisanych do oceny pracy nauczycieli. Punktacja dla oceny pracy dyrektorów zostanie również uproszczona do skali 0–3, bez liczb ułamkowych. Podobnie też Dyrektor będzie zapoznawany z opiniami, które wpływają na ocenę jego pracy, zarówno w formie ustnej (podczas zapoznania z projektem oceny), jak i pisemnej (w terminie 5 dni roboczych).

Przepisy przejściowe dla postępowań w sprawie dokonania oceny pracy wszczętych i niezakończonych

W przepisach przejściowych wskazano, że do postępowań w sprawie dokonania oceny pracy nauczyciela wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie znowelizowanego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe czyli stare zasady. Nowe procedury zaczną obowiązywać wyłącznie wobec postępowań wszczętych po wejściu w życie znowelizowanego rozporządzenia. 

Czy to dobra zmiana?

MEN twierdzi, że tak – ma być przejrzyściej i sprawiedliwiej, a projektowane zmiany wynikają z postulatów środowiska oświatowego i mają na celu lepsze dostosowanie systemu oceny do rzeczywistych potrzeb szkół.

Jak Państwo - nasi Czytelnicy odbieracie projektowane zmiany, czy potrzebne są jeszcze poprawki czerwonym długopisem? 

Czekamy na wasze komentarze pod artykułem!

Pełny tekst zmian rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie oceny pracy nauczycieli znajdziecie na stronie Rządowego Centrum Legislacji:
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12400606

Autor: Rafał Then - absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Akademii Górniczo Hutniczej (studia podyplomowe). Audytor wewnętrzny, wykładowca na studiach podyplomowych, specjalista z zakresu prawa samorządowego, oświatowego, zamówień publicznych oraz prawa gospodarczego.