Wojewoda: tygodniowy wymiar obowiązkowych zajęć realizowanych przez nauczyciela pełniącego stanowisko kierownicze, obniża się bez względu na wielkość szkoły. Ilość uczniów czy oddziałów może natomiast różnicować skalę takiej obniżki.
Wojewoda Zachodniopomorski w przedstawionym rozstrzygnięciu nadzorczym pochylił się nad kwestią nauczycielskiego pensum w szczególnym przypadku pełnienia przez danego pedagoga funkcji kierowniczej - zwłaszcza dyrektora lub wicedyrektora szkoły. Zgodnie z art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela, nauczycielowi pełniącemu takie obowiązki obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć w zależności od wielkości i typu szkoły oraz warunków pracy lub zwalnia się ich od obowiązku realizacji zajęć dydaktycznych, opiekuńczych czy wychowawczych. Określenie zasad udzielania i rozmiaru takich obniżek, w świetle ust. 7 przysługuje natomiast organowi prowadzącemu, czyli w tym przypadku jednostce samorządu terytorialnego.
Jak zawsze w przypadku wykonywania zadań wynikających z upoważnienia ustawowego, konieczne jest uregulowanie określonych w nim spraw w sposób kompletny i jednoznaczny. Z przedstawionego rozstrzygnięcia nadzorczego wynika jednak, że o błąd nietrudno. Rada powiatu tworząca uchwałę w sprawie zasad rozliczania obowiązkowego tygodniowego wymiaru zajęć, sformułowała przepis w sposób sugerujący zaledwie możliwość zwolnienia nauczyciela na stanowisku kierowniczym z obowiązku realizacji "standardowych" zajęć, używając słów "można zwolnić". Co więcej, możliwość taka została przez radę powiatów uzależniona od czynników takich, jak liczba oddziałów funkcjonujących w szkole czy warunki pracy.
Wojewoda, posiłkując się także orzecznictwem sądów administracyjnych, zauważył że w świetle przepisu art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela, obniżenie obowiązkowego wymiaru godzin zajęć bądź zwolnienie z obowiązku ich realizacji powinno przyjąć formę zasad skierowanych do wszystkich nauczycieli w tym przepisie wspomnianych. Ma to służyć temu, aby każdy nauczyciel wykonujący obowiązki na stanowisku kierowniczym przy spełnieniu jasnych przesłanek mógł korzystać z przewidzianych uprawnień na takich samych zasadach jak inni. Zwrot "może zwolnić" sugeruje natomiast dowolność w decydowaniu o tym, czy dyrektora szkoły będzie można zwolnić z części jego obowiązków, w zależności od tego, jak zakwalifikowany zostanie wymiar jego zadań - czy jako "znaczny" czy nie na tyle duży, by przewidywać dla niego wspomniane wcześniej ulgi.
Powołując się na wyrok WSA w Szczecinie (sygn. II SA/Sz 254/24), Wojewoda wykazał, że określanie zasad zwolnienia nauczyciela na stanowisku kierowniczym z realizacji zajęć lub obniżenia ich ilości, powinno nastąpić w taki sposób, aby następujące na ich podstawie zwolnienia miały charakter czysto techniczny, sprowadzający się do sprawdzenia okoliczności, na podstawie których do takiego zwolnienia miałoby dojść.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Zachodniopomorskiego z 28 marca 2025 r. (sygn. P-1.4131.99.2025.AA)
