WSA: Kwoty potrzeb oświatowych dla publicznych przedszkoli należą się w sytuacji, gdy dzieci faktycznie korzystają z realizowanych przez przedszkole zadań, w szczególności realizując obowiązek wychowania przedszkolnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wydał wyrok w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranej dotacji oświatowej (przypomnijmy - była to nazwa obowiązująca przed wejściem w życie rozporządzenia MEN z dnia 18 grudnia 2024 r., które to zastąpiło część oświatową subwencji ogólnej kwotą potrzeb oświatowych, a także dotychczasową dotację przedszkolną). Sprawa, na podstawie której wydano wyrok, toczyła się w różnych instancjach na przestrzeni lat, jednak jej meritum opierało się na dwóch podstawowych pytaniach:

• przy użyciu jakich dokumentów należy rozliczyć liczbę dzieci uczęszczających do przedszkola?
• czy dotacja należała się w miesiącu wakacyjnym, gdy przedszkole nie prowadziło swojej działalności w standardowym trybie?

Po złożeniu przez organ prowadzący skargi kasacyjnej, w której sądowi wydającemu pierwszy wyrok zarzucono kilka rodzajów uchybień, jak niezasadne przyjęcie dziennika zadań jako podstawy rozliczenia dotacji oświatowej czy błędy w postępowaniu dowodowym, sprawa ponownie trafiła na wokandę. Skarga organu prowadzącego na rozstrzygnięcie zobowiązujące go do zwrotu nienależnie pobranej dotacji, została jednak oddalona.

Sąd swoim wyrokiem udzielił odpowiedzi na dwa kluczowe pytania wskazane powyżej. Podążając za przedstawionym w uzasadnieniu wywodem, który do nich prowadzi, należy przypomnieć, że każdy organ prowadzący przedszkole ma obowiązek informowania o faktycznej liczbie wychowanków, którzy do danego przedszkola uczęszczają. Właśnie na podstawie planowanej liczby uczniów organy jednostek samorządu terytorialnego ustalają wysokość wydatków bieżących niezbędnych do uwzględnienia w uchwale budżetowej i informacji niezbędnej do przyznania odpowiednich środków.

Dokonując wykładni przepisów, Sąd zajął stanowisko, zgodnie z którym przez uczniów, którzy stanowią podstawowe podmioty w procedurze dotowania jakiejkolwiek placówki oświatowej, rozumie się te dzieci, które faktycznie korzystają z usług świadczonych przez przedszkole w ramach wykonywanych przez nie zadań. Jak wynika z uzasadnienia, do ustalenia takiej liczby najlepiej nadaje się natomiast dziennik zajęć, którego przewagą nad innymi dowodami, jak umowy z rodzicami czy listy obiadowe, jest wyraźne wskazywanie, czy korzystanie przez wychowanka z usług przedszkola ma charakter stały czy tylko incydentalny.

Co zaś dotyczyło funkcjonowania przedszkola w miesiącu wakacyjnym, na który pobrano dotację, Sąd stwierdził, że została ona pobrana nienależnie. Przedszkole nie realizowało wtedy bowiem działalności z zakresu kształcenia, wychowania i opieki. Za taką działalność nie uznano bowiem samej obecności pedagoga i logopedy, który dyżurował i w razie potrzeby pozostawał do dyspozycji dzieci i ich rodziców. Podtrzymanie funkcjonowania przedszkola wyłącznie w takiej formie uniemożliwiało pobieranie dotacji w pełnej wysokości. Odmiennie sytuacja przedstawiała się natomiast w miesiącach, w których pomimo trwania wakacji prowadzono zajęcia adaptacyjne dla nowych wychowanków, a które mogły zostać objęte dofinansowaniem.

Wyrok WSA w Gdańsku z 28 stycznia 2025 r. (sygn. I SA/Gd 823/24)

Źródło: CBOSA