Poruszając tematykę nadzoru pedagogicznego należy pamiętać, iż poza omówionym już charakterem nadzoru sprawowanego przez kuratoria oświaty będącego formą nadzoru zewnętrznego, ustawodawca w art. 35 ust. 4 ustawy o systemie oświaty zawarł także kompetencje przeprowadzania wewnątrzszkolnego nadzoru pedagogicznego.
Pojęcie wewnętrznego nadzoru pedagogicznego w istocie znacząco różni się od omawianego już we wcześniejszych artykułach nadzoru pedagogicznego. Nadzór zewnętrzny sprawują bowiem organy niezależne i polega on na oddziaływaniu w zakresie instrumentów prawa administracyjnego (decyzje, zalecenia, polecenia).
Natomiast kompetencje dyrektora szkoły lub placówki oraz innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze do sprawowania nadzoru pedagogicznego:
a. w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w tych szkołach i placówkach,
b. a w szkołach i placówkach prowadzących kształcenie zawodowe oraz u pracodawców, u których jest organizowana praktyczna nauka zawodu, także w stosunku do instruktorów praktycznej nauki zawodu
można powiedzieć stanowią jedną z funkcji tegoż kierownika.
Jak podkreślone zostało w doktrynie wprowadzenie takiego uregulowania w zakresie zadań nadzoru pedagogicznego miało na celu:
- Po pierwsze, uznanie za niezbędne podkreślenie, że samo istnienie zewnętrznego nadzoru pedagogicznego nie zwalnia dyrektora szkoły i placówki od potrzeby zaangażowania w jej rozwój i aktywnego kierowania jej działalnością merytoryczną,
- Po drugie, komentowany przepis wyraźnie wprowadza element kolegialnego kierowania sprawami szkoły (placówki), gdyż mówi łącznie o sprawowaniu nadzoru wewnątrzszkolnego przez dyrektora oraz "innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze" (M. Pilich, Komentarz do ustawy o systemie oświaty).
Jak wynika z rozporządzenia MEN w sprawie nadzoru pedagogicznego z dnia 7 października 2009 r., przepisy te zmierzają do włączenia w zakres sprawowanego nadzoru także nadzoru wewnątrzszkolnego. Wspomniane rozporządzenie w § 20 określa zadania dyrektora szkoły lub placówki publicznej w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego, wykonywane we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze takie jak:
- przeprowadza ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub placówki;
- kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek;
- wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez:
- organizowanie szkoleń i narad,
- motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego,
- przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających ze sprawowanego przez dyrektora szkoły lub placówki nadzoru pedagogicznego.
Wewnątrzszkolny nadzór pedagogiczny przeprowadza się na podstawie planu nadzoru pedagogicznego opracowanego przez dyrektora szkoły lub placówki publicznej na każdy rok szkolny i przedstawionego do dnia 15 września radzie pedagogicznej.
Plan taki zawiera w szczególności (charakter otwarty przepisu) cele, przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz jej harmonogram, tematykę i terminy przeprowadzania kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek oraz tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli.
Wyniki i wnioski z przeprowadzonego nadzoru dyrektor szkoły lub placówki publicznej przedstawia radzie pedagogicznej (gdy jej nie ma – zebraniu nauczycieli i osób niebędących nauczycielami które wykonują zadania statutowe szkoły) do dnia 31 sierpnia.
Przepisy rozporządzenia nie udzielają dyrektorom żadnych środków prawnych na korygowanie stwierdzonych uchybień w zakresie sprawowanego nadzoru pedagogicznego, czy niedostatecznych efektów pracy nauczycieli.
Jednakże ustawa o systemie oświaty wyposażyła dyrektora jako kierownika zakładu pracy w szereg kompetencji nadzorczych. Niedostateczne wyniki pracy dydaktycznej nauczycieli podległych kierownictwu dyrektora mogą go bowiem uprawniać do zastosowania określonych sankcji jak np. pominięcie nauczyciela przy rozdziale nagród dyrektora, kar porządkowych (upomnienie, nagana) czy też negatywnej oceny pracy, skutkującej rozwiązaniem stosunku pracy w trybie art. 23 KN.