W przypadku, gdy nastąpią zamiany w planie nauczania, uniemożliwiające dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, dyrektor szkoły ma obowiązek pouczyć nauczyciela o możliwości złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny w oświadczeniu wiedzy zawierającym taką informacje, co może nastąpić także przed dokonaniem wypowiedzenia stosunku pracy. (Wyrok Sądu Najwyższego z 5 lipca 2011 r. I PK 28/2011, LexPolonica nr 2810505)
Zdaniem Sądu Najwyższego z przepisów Karty Nauczyciela nie wynika bezpośredni obowiązek dyrektora szkoły do informowania lub pouczania nauczyciela o przysługującym mu prawie do przeniesienia w stan nieczynny, a tym bardziej zwracania się do nauczyciela z zapytaniem czy złoży on lub nie złoży wniosek o przeniesienie go w stan nieczynny w związku z wytypowaniem go do zwolnienia z przyczyn organizacyjnych. Jednak nauczycielowi należy stworzyć realną możliwość dokonywania wyboru między rozwiązaniem stosunku pracy a kontynuowaniem zatrudnienia na zmienionych warunkach po przeniesieniu w stan nieczynny, ze względów funkcjonalnych, organizacyjnych, a także aksjologicznych.
Dyrektor szkoły powinien więc (ma obowiązek) poinformować (pouczyć) nauczyciela o możliwości złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny. Może to nastąpić na dwa sposoby:
- Pierwszy polega na tym, że dyrektor szkoły udzieli tej informacji (pouczenia) w pierwszej kolejności, przed dokonaniem wypowiedzenia stosunku pracy w formie oświadczenia wiedzy
- Drugi sposób wykonania obowiązku informacyjnego dyrektora szkoły polega na udzieleniu stosownego pouczenia równocześnie ze złożeniem oświadczenia woli o wypowiedzeniu stosunku pracy. Także w tym przypadku udzielenie tej informacji jest oświadczenia wiedzy i może nastąpić w piśmie wypowiadającym stosunek pracy lub odrębnym pismem (a nawet w innej formie).
W obecnym stanie prawnym, w którym nauczyciel w terminie 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia może złożyć wniosek o przeniesienie w stan nieczynny, co powoduje bezskuteczność wypowiedzenia, pouczenie może być udzielone nawet po wypowiedzeniu, byle w czasie umożliwiającym nauczycielowi podjęcie decyzji.