Dotacja jest przyznawana na każde dziecko faktycznie korzystające z przedszkola i nie ma podstawy prawnej do ograniczania kwoty przyznanej dotacji przy jej rozliczaniu do liczby dzieci, jaka była planowana przy składaniu wniosków o przyznanie dotacji. Tak wynika z Uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 6 grudnia 2011 r. Nr 26.315.2011.
Izba Obrachunkowa odniosła się również do innych zapisów badanej uchwały rady miejskiej. W uchwale organu stanowiącego wskazano, że „wypłacana w każdym miesiącu dotacja ma charakter zaliczkowy”. Zapis ten w ocenie RIO narusza przepisy art. 90 ust. 3c ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zgodnie z którym dotacja jest przekazywana w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca na rachunek bankowy placówki.
W uchwale określono terminy rozliczania się z dotacji za okres roczny. Dla nadpłaconej kwoty dotacji termin rozliczenia wskazano do 28 lutego, natomiast dla niedopłaconej do 30 kwietnia następnego roku, a w przypadku likwidacji przedszkola rozliczenie się z dotacji określono w terminie jednego miesiąca. Zapisy te są sprzeczne z art. 251 ustawy o finansach publicznych dnia 27 sierpnia 2009 r. Zgodnie z tym przepisem dotacje udzielone z budżetu w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego podlegają zwrotowi w terminie do 31 stycznia następnego roku. Kwestie rozliczenia się z dotacji wykorzystanej oraz pobranej nienależnie, w nadmiernej wysokości, wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, czy w przypadku likwidacji placówki regulują przepisy art. 251 i art. 252 ustawy o finansach publicznych, w związku z tym nie ma potrzeby powtarzania ich w uchwale. Rada przekroczyła więc zakres upoważnienia ustawowego określonego w art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty, a ponadto wprowadziła regulacje odmienne, niż to przewidują przepisy. Podkreślić należy, że obowiązujące przepisy prawa nie dają organom stanowiącym uprawnień do modyfikowania przepisów ustawowych.
W uchwale rada ustaliła iż podstawą do wyliczenia wysokości dotacji jest „średnia liczba dzieci uczęszczających do przedszkola w danym miesiącu lub średnia liczba dzieci za okres od stycznia do końca roku szkolnego dla ustalenia kwoty dotacji do dnia rozpoczęcia kolejnego roku szkolnego (za okres wakacji)”. Z kolei w załączniku nr 3 do uchwały dotyczącym rozliczania dotacji za dany miesiąc, jako podstawę do ustalenia dotacji przyjęto liczbę dzieci wg stanu na ostatni dzień miesiąca. Zapisy § 6 i załącznika nr 3 do uchwały są sprzeczne z art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, ponieważ ustawodawca wyraźnie określił, iż podstawą do ustalenia dotacji jest faktyczna liczba dzieci uczęszczających do przedszkola w danym miesiącu. Jednostka samorządu terytorialnego nie ma delegacji ustawowej do tworzenia nowych, innych niż przewiduje ustawa warunków udzielania dotacji.
W uchwały Rada również przekroczyła zakres upoważnienia, ponieważ wprowadziła dodatkowe warunki, które otrzymujący dotację powinien spełnić, aby otrzymać kolejną jej ratę, uzależniając ją od terminowego rozliczenia dotacji i przewidując jej wstrzymanie w przypadku uniemożliwiania przeprowadzenia kontroli, a także stwierdzeniu niezgodności stanu faktycznego z dokumentami. Uzależnienie wypłaty dotacji dla przedszkoli od innych obowiązków niż podanie planowanej liczby uczniów nie później niż 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji wykracza poza zakres upoważnienia wynikającego z art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Zaprzestanie dotowania może nastąpić z chwilą zakończenia działalności, bądź wykreślenia placówki oświatowej z ewidencji. Zdaniem RIO podstawą do wprowadzania zapisów ograniczających prawo do dotacji może być wyłącznie przepis ustawowy. Zapis z uchwały o konieczności podpisania umowy określającej sposób naliczania, wydatkowania i rozliczania dotacji jest niezgodny z prawem. Dotacje podmiotowe udzielane są na podstawie ustaw. Ustawa o systemie oświaty nie przewiduje podpisywania umowy, ponieważ wszystkie wymogi jakie powinien spełnić podmiot dotowany w zakresie otrzymywania i rozliczania dotacji regulują ustawa o systemie oświaty i uchwała organu stanowiącego w tym zakresie.
Rada uregulowała również tryb przeprowadzania kontroli w zakresie wykorzystania dotacji, określając co może być przedmiotem kontroli. Zapis wykracza poza upoważnienie zawarte w art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty, który nie upoważnia organu gminy udzielającego dotację do „kontroli uczęszczania dzieci do przedszkola (obecności na zajęciach)”. Katalog uprawnień kontrolerów został unormowany w art. 90 ust. 3f ustawy o systemie oświaty, zatem wobec braku delegacji ustawowej Rada nie może zmieniać, jak również rozszerzać tego katalogu. Lista obecności nie jest podstawą do ustalenia właściwego wykorzystanie dotacji. Podstawą do ustalenia wysokości dotacji jest liczba dzieci w przedszkolu w danym miesiącu. Dotacja przysługuje na każde dziecko i nie jest zależna od jego faktycznej obecności w przedszkolu. Dlatego postanowienie zawarte w uchwale w sposób istotny narusza przepis art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty. W związku z tym w czasie kontroli kontrolujący powinni badać takie dokumenty które potwierdzają, czy kwota dotacji jest wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem tj. ilość dzieci w przedszkolu w danym miesiącu.
Źródło: RIO Warszawa
