Jak modernizować Polskę z poszanowaniem historii, potrzeb lokalnych społeczności i nowoczesnych standardów architektonicznych? Tuż przed galą finałową 29. edycji konkursu „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.” rozmawiamy z dyrektorem Robertem Plewińskim o tegorocznych laureatach, rosnącej roli murali w przestrzeni publicznej i planach na jubileuszową edycję.

Jak wygląda ostatni etap przygotowań do wydarzenia planowanego na 10 września, kiedy to w Warszawie odbędzie się Gala finałowa 29. edycji Ogólnopolskiego Konkursu "Modernizacja Roku & Budowa XXI w."?

Jesteśmy już na ostatniej prostej. Wrześniowa Gala odbędzie się w Zamku Królewskim – symbolu polskiej historii i kultury. Zaproszeni są przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, środowisk architektonicznych, mediów i oczywiście laureaci — inwestorzy, projektanci i wykonawcy. To ogromne wydarzenie, które podsumowuje wysoki poziom 29. edycji konkursu.

Jakie inwestycje znalazły się w gronie laureatów? Co je wyróżniało?

W finale znalazło się blisko 60 wyjątkowych realizacji z całej Polski — zarówno modernizacje, jak i nowe obiekty. To m.in. szkoły, centra kultury, obiekty sportowe, zabytkowe pałace, mosty, oczyszczalnie ścieków czy osiedla mieszkaniowe. Jury zwracało szczególną uwagę na funkcjonalność, nowoczesne technologie, dbałość o detale, efektywność energetyczną oraz wpisanie się w kontekst lokalny.

Co istotne, wielu laureatów to samorządy i organizacje społeczne, które zrealizowały inwestycje z ogromnym sercem i świadomością ekologiczną. Widać wyraźnie, że polskie miasta i wsie zmieniają się na lepsze.

Jak przebiegał konkursowy proces? Czy możemy przybliżyć czytelnikom mechanikę konkursu?

Konkurs składa się z kilku etapów. Pierwszym jest zgłoszenie inwestycji – całkowicie bezpłatne. Następnie inwestycje są prezentowane na interaktywnej mapie Polski na naszej stronie internetowej, z dokładnym opisem i dokumentacją zdjęciową. Równolegle odbywa się głosowanie internetowe – tzw. plebiscyt ogólnopolski. W tej edycji oddano ponad 220 tysięcy głosów, co jest rekordem!

W czerwcu i lipcu odbywały się wizje lokalne – eksperckie Jury odwiedzało wszystkie obiekty finałowe. To właśnie na podstawie tych wizyt powstała ostateczna lista laureatów. Dziś możemy powiedzieć, że poziom był wyjątkowo wysoki, a decyzje – naprawdę trudne.

W konkursie biorą udział inwestorzy publiczni, prywatni, NGO… Co ich łączy?

Zaangażowanie i ambicja. Dla nas ogromnym sukcesem jest to, że pod jednym szyldem spotykają się samorządy, fundacje, deweloperzy i przedsiębiorcy. Wszyscy prezentują swój dorobek, ale też uczą się od siebie nawzajem. Konkurs staje się platformą wymiany dobrych praktyk i inspiracji.

Czy uczestnictwo w konkursie przekłada się na coś więcej niż statuetka?

Zdecydowanie. Po pierwsze — prestiż. Nagroda w naszym konkursie to realne uznanie ze strony branży, uczelni, ministerstw i środowisk architektonicznych. Po drugie — promocja. Każda zgłoszona inwestycja trafia do katalogu edycji, jest obecna na naszej stronie, w mediach społecznościowych i portalach partnerskich.

Ale co najważniejsze — nawet ci, którzy nie zdobywają nagród, często zauważają wzrost rozpoznawalności i nowych kontaktów. Niektórzy inwestorzy opowiadają, że już sam udział otworzył im nowe ścieżki współpracy.

Przyszłość: co dalej? Czy planujecie już kolejną edycję?

Tak, i to będzie edycja jubileuszowa — 30. Zaczynamy nabór już od października 2025. To świetny moment, by pomyśleć o inwestycjach kończących się w 2026 roku — czy to nowoczesna szkoła, zrewitalizowany rynek miejski, czy nowy most. Zapraszamy inwestorów publicznych i prywatnych, projektantów i wykonawców.

Co powiedziałby Pan tym, którzy się jeszcze wahają?

Nie czekać. Zgłoszenie to kilka minut, udział — same korzyści. Konkurs jest wyjątkowy, bo pokazuje prawdziwe zmiany w Polsce — te widoczne na co dzień. Udział to okazja, by docenić ludzi stojących za sukcesem inwestycji, ale też dać im miejsce w historii rozwoju naszych miast i wsi.

Zapytam jeszcze o pewną tegoroczną nowość, tj. konkurs dotyczący murali miejskich. Może Pan coś o tym także powiedzieć?

Tak, tegoroczną nowością jesieni jest ogólnopolski konkurs i wystawa „Z Modernizacją wśród Murali”, organizowana przez Konkurs Modernizacja Roku wspólnie z Festiwalem World Urban Art. Murale, deskale, mozaiki i inne formy sztuki ulicznej z całej Polski będą prezentowane w Łazienkach Królewskich w październiku 2025 roku na wielkoformatowych planszach o wymiarach 178 × 120 cm przy głównych wejściach, m.in. od ul. Agrykola.

Kulminacja wydarzenia to wernisaż zaplanowany na 7 października 2025 roku w Teatrze Królewskim i Starej Oranżerii, podczas którego zostaną ogłoszone wyniki konkursu i wręczone nagrody w ośmiu kategoriach tematycznych takich jak historia Polski, murale ekologiczne, formy 3D czy tematy otwarte.

Kustoszem i kuratorem wystawy jest Jarosław Pijarowski — awangardowy artysta i organizator festiwalu World Urban Art. Na ekspozycji pojawią się także murale zagranicznych autorów.

Zgłoszenia przyjmowane są jeszcze do 22 sierpnia 2025 — zainteresowani mogą przesłać zdjęcia muralu wraz z danymi fundatora i artysty na: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Do czego serdecznie zachęcam!

Dlaczego murale łączą się z duchem Modernizacji Roku?

Zauważyliśmy, że murale często wpisują się w tożsamość lokalnych społeczności — przypominają historie, promują ekologię lub integrują mieszkańców. Konkurs śledzi te inicjatywy podczas oceny przestrzeni publicznych inwestycji konkursowych i coraz częściej promuje samorządy wspierające sztukę miejską.

Wystawa murali to naturalne rozszerzenie misji konkursu, pokazujące, że modernizację rozumie się szeroko — nie tylko jako budynek, ale też jako wzbogacenie przestrzeni poprzez sztukę.

Dziękuję za rozmowę!