WSA: Wywłaszczenie nieruchomości zabudowanej zabytkiem na rzecz jednostki samorządu terytorialnego w celu podjęcia ochrony zabytku, wymaga szczególnego sposobu postępowania określonego w ustawie o gospodarce nieruchomościami.
Gdański sąd administracyjny wydał postanowienie w sprawie postępowania wywłaszczeniowego, którego jedną ze stron jest starosta. Celem samorządu było przejęcie nieruchomości znajdującej się w rękach prywatnych, w celu podjęcia ochrony zabytku położonego na jej obszarze, popadającego w coraz gorszy stan. Właścicielka działki, po wezwaniu na rozprawę administracyjną, złożyła na nie skargę, podnosząc brak prawnych przesłanek dokonania wywłaszczenia. W odpowiedzi, starosta wniósł o odrzucenie skargi, wskazując na potrzebę prowadzenia procedury wywłaszczeniowej na cele publiczne, argumentując ją brakiem możliwości przywrócenia odpowiedniego stanu zabytkowym zabudowaniom przez właścicielkę nieruchomości.
Sąd w istocie odrzucił złożoną skargę, jednak z powodu innego niż ten sugerowany przez starostę. Przyczyną odrzucenia był brak właściwości sądu administracyjnego do rozpoznania skargi, w następstwie nieco odbiegającego od standardowego trybu prowadzenia postępowania w takim zakresie. Toczy się ono na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, do czego zobowiązuje odniesienie zawarte w art. 50 ust. 4 pkt. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W związku z tym odesłaniem, na podstawie art. 118 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, niezbędny element procedury wywłaszczeniowej stanowi rozprawa administracyjna, którą przeprowadza starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. Przeprowadzona następnie zgodnie z przepisami k.p.a. rozprawa jest czynnością z zakresu postępowania dowodowego, służącą m.in. wszechstronnemu rozpoznaniu sprawy i dokonaniu czynności zmierzających do ustalenia odszkodowania.
W związku z powyższym, wezwanie na rozprawę administracyjną traktowane jest jako czynność procesowa o charakterze pomocniczym, podejmowane w toku postępowania dowodowego. Nie sposób zakwalifikować jej do kategorii aktów ani czynności określonych przepisem art. 3 § 2 p.p.s.a., a zatem nie można uznać prawa do wniesienia na nią skargi do sądu administracyjnego. Sama czynność materialno-techniczna, wśród których wyróżnia się m.in. wezwanie na rozprawę, nie stanowi czynności z zakresu administracji publicznej dotyczącej uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Tym samym, wniesienie skargi nie było w tym przypadku możliwe, zaś jej odrzucenie przez Sąd było jedyną czynnością możliwą w związku z tym do podjęcia.
Postanowienie WSA w Gdańsku z 6 grudnia 2024 r. (sygn. II SA/Gd 575/24)
Źródło: CBOSA
