Obowiązek realizacji zasady udziału strony w postępowaniu jest bezwzględny. Inaczej może przyczynić się do uchylenia decyzji.
Na kanwie sprawy wygaśnięcia decyzji dotyczącej pozwolenia na rozbudowę istniejącego budynku sąd administracyjny w Poznaniu przypomniał o przestrzeganiu zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym.
W toku sprawy starosta miał przesłuchać uczestników procesu budowlanego. Jednakże nie dokonano żadnych czynności z udziałem strony, która zaskarżyła ostatecznie decyzje organów nadzoru. W stanie faktycznym analiza akt sprawy wykazała, że organ I instancji wezwał do złożenia wyjaśnień przedstawicieli inwestora. Co ważne, w treści decyzji organu I instancji wskazano, że zostali oni przesłuchani jako świadkowie, co miały potwierdzać protokoły. Jednak po analizie akt wyszło, że osoby powyższe nie były przesłuchane, lecz złożyły jedynie oświadczenia, a znajdujące się aktach dokumenty stanowią notatki służbowe. Tym samym sąd przyznał rację skarżącemu, że powinien mieć on co najmniej zagwarantowaną możliwość udziału w czynnościach procesowych, w tym możliwości zadania pytania osobom, których wyjaśnienia stanowiły podstawę wydania decyzji. Naruszona została tym samym podstawowa gwarancja procesowa strony, jaką jest zasada czynnego udziału w postępowaniu, potwierdzona treścią art. 79 § 2 kodeksu postępowania administracyjnego, który gwarantuje stronie prawo brania udziału w przeprowadzeniu dowodu, a także zadawania pytania świadkom, biegłym i innym stronom.
Sąd podkreślił, że zachowanie wymagań art. 79 KPA niezależnie od wagi i treści przeprowadzonego dowodu, jest bezwzględnym obowiązkiem organu administracji publicznej. Naruszenie tego obowiązku - w szczególności, jeżeli przeprowadzone bez udziału strony i kwestionowane przez nią dowody stanowiły podstawę rozstrzygnięcia sprawy – stanowi naruszenie przepisów o postępowaniu administracyjnym mające istotny wpływ na wynik sprawy.
W konsekwencji, stało się to jednym z powodów, dla których sąd uchylił decyzje wojewody i starosty.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 3 sierpnia 2023 r., sygn. II SA/Po 338/23 – wyrok nieprawomocny.
