Naczelny Sąd Administracyjny w wydanym ostatnio wyroku zgodził się z organem Nadzoru Budowlanego, że grzywna w celu przymuszenia jest łagodniejszą karą niż wykonanie zastępcze rozbiórki budynku. W jaki sposób Sąd uzasadnił prezentowaną tezę?

NSA ustalił, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nakazał dokonać rozbiórki będącego w złym stanie technicznym, nieużytkowanego budynku mieszkalno-gospodarczego i uporządkowanie terenu po rozbiórce. Organ dwukrotnie zmieniał termin rozbiórki, przy czym nie zgodził się jednak trzeci raz na przedłużenie terminu. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w odpowiedzi na skargę J.K. utrzymał w mocy decyzję odmawiającą kolejnego przedłużenia terminu rozbiórki.

Skarżący decyzję bronił się w ten sposób, że nie jest w stanie ze względu na wiek i stan zdrowia rozebrać budynku własnymi rękoma w związku z czym musiałby w tym celu zaangażować specjalistyczną firmę. Nie jest to więc z jego strony akt złej woli, ale przede wszystkim brak możliwości pokrycia kosztów rozbiórki. Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a ten podzielił stanowisko J.K i stwierdził, że nie można bezkrytycznie w każdej sytuacji uznawać grzywnę za środek łagodniejszy.

NSA nie zgodził się ze stanowiskiem WSA, zgodnie z którym skarżący będący w bardzo trudnej sytuacji materialnej został obciążony bardzo wysoką grzywną. Co więcej NSA doszedł do przekonania, że grzywna w celu przymuszenia nie jest karą i przy stosowaniu zarówno środka przymusu, jak i wykonania zastępczego nie bierze się pod uwagę możliwości finansowych, sytuacji zdrowotnej, rodzinnej czy życiowej zobowiązanego. Wynika to także z uznania administracyjnego wymienionego w art. art. 121 § 5 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W konsekwencji Sąd potwierdził, że grzywna ma charakter zwrotny w całości lub w wysokości 75%, jeżeli obowiązek nałożony na zobowiązanego zostanie wykonany, co reguluje art. 125 § 1 i art. 126 ustawy egzekucyjnej. Taka możliwość zostaje wykluczona, jeżeli organ wyda postanowienie o wykonaniu zastępczym, co zresztą generuje dodatkowe koszty. Stąd też wykonanie zastępcze jest bardziej dolegliwe dla zobowiązanego - podsumował NSA.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 stycznia 2022 r., sygn. II OSK 275/19

Źródło: CBOSA