Konwent Powiatów Województwa Dolnośląskiego podjął stanowisko w sprawie braku zabezpieczenia środków finansowych na zadania z zakresu ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.
Analizując wejście w życie przepisów ustawy, konwent negatywnie odnosi się do:
- braku zabezpieczenia środków finansowych na dodatkowe zadania z zakresu administracji rządowej związanej z ustawą o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, oraz
- opinii w uzasadnieniu do ustawy dotyczącej założenia że wydanie zaświadczeń nie będzie wymagało dodatkowych etatów;
- braku zabezpieczenia środków finansowych związanych z realizacją prac polegających na aktualizacji operatu ewidencji gruntów i budynków związanych z ujawnieniem zaświadczeń wydanych na podstawie ustawy.
W ocenie samorządowców nałożenie na starostów dodatkowych zadań wynikających z ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów od początku roku spowodowało zwiększenie liczby zainteresowanych petentów, co za tym idzie zaangażowanie pracowników zajmujących się nie tylko zakresem spraw użytkowania wieczystego, w tym do udzielania dodatkowych szczegółowych informacji w zakresie przekształcenia. Zdaniem konwentu powoduje to bardzo duże utrudnienia, gdyż wymusza stałe pozostawanie do dyspozycji petenta w godzinach pracy urzędu.
Starostowie przypominają, że w uzasadnieniu do projektu ustawy założono, iż „wydanie zaświadczenia nie będzie wymagało dodatkowych etatów w urzędach, gdyż pracę tę będą wykonywali urzędnicy, którzy dotychczas zajmowali się naliczaniem, poborem, egzekucją i aktualizacją opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego. Projekt wyeliminuje aktualizacje opłat rocznych za nieruchomości mieszkalne, zatem zmniejszy obciążenie pracą”. Tymczasem w ocenie przedstawicieli JST z Dolnego Śląska naliczanie, aktualizacja i egzekucja prowadzona jest przez osoby z różnych wydziałów i trudno przesunąć te osoby do wydawania zaświadczeń z uwagi na ich pozostały zakres czynności. Starostowie przyznają, że ustawa wyeliminuje aktualizację opłat za nieruchomości zabudowane na cele mieszkaniowe, lecz to organ dotychczas decydował ile nieruchomości i kiedy przeznaczy do aktualizacji. W praktyce, jak podaje konwent, oznaczało to, że w większości przypadków z uwagi na stosunkowo wysokie koszty wyceny w stosunku do niskich opłat rocznych z tytułu użytkowania nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe, aktualizacja opłat rocznych ww. nieruchomości nie była dokonywania w okresach 3 letnich. Oznacza to, że zaangażowanie pracowników zajmujących się użytkowaniem wieczystym nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe było stosunkowo niewielkie w relacji do pozostałych nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste.
- Pominięty został również fakt obowiązku starosty, wynikający z ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, do aktualizacji operatu ewidencji gruntów i budynków w zakresie przedmiotowych zaświadczeń. Nadmienić należy, że zgodnie z ww. ustawą starosta ma 30 dni na aktualizację informacji zawartych w bazie ewidencji gruntów i budynków. Spodziewana ilość spraw wynikających z tych zaświadczeń spowoduje paraliż służb wprowadzających zmiany do operatu ewidencji gruntów i budynków. W większości powiatów ilość tych spraw wyrażona jest w tysiącach. Średnio wprowadzenie każdej zmiany, przy sprawnym operatorze, zajmuje minimum 15 min. Przy założeniu 30 tys. zaświadczeń jedna osoba na jednym etacie będzie wprowadzała zmiany przez okres około 5 lat. – czytamy w stanowisku.
Samorządowcy uznają ponadto, że wydawania zaświadczeń potwierdzających przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z urzędu tj. w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia przekształcenia wymusza dokonanie zmian organizacyjnych w wydziałach odpowiedzialnych za realizację ustawy. To zaś to spowoduje ewidentnie nałożenie dodatkowych obowiązków na pracowników, którzy zajmowali się innymi zadaniami, co w konsekwencji może powodować nieterminowość prowadzonych spraw.
Wprowadzenie nowych uregulowań ustawą o przekształceniu wymusza ponadto dodatkową analizę i podział kwot z tytułu dotychczasowej opłaty użytkownika wieczystego dla rozdzielenia opłaty na opłatę z tytułu przekształcenia i opłatę za użytkowanie wieczyste w sytuacji, gdy nie wszystkie nieruchomości będą podlegały ustawie.
Na bieżąco prowadzona jest również codzienna analiza wpływających zawiadomień z ksiąg wieczystych dotyczących wpisu użytkownika wieczystego oraz sprawdzanie wpłat z tytuł przekształcenia bądź jednorazowego przekształcenia przed wydaniem zaświadczenia i weryfikacja sald w dniu jego wysłania, dla wyeliminowania w zaświadczeniu wpisu roszczenia o zapłatę.
Przy redagowaniu zaświadczenia na wniosek właściciela lokalu uzasadniony potrzebą dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot lokal, pojawiła się już rozbieżność pomiędzy zapisami w księdze wieczystej i ewidencji gruntów z uwagi na nieujawnianie przez spadkobierców postępowań spadkowych lub ujawnienia postępowań spadkowych bez wskazania adresu spadkobierców. Stan ten, jak czytamy w stanowisku, wymaga wyjaśnienia i ustalenia adresatów zaświadczenia.
Realizacja zapisów ustawy spowoduje również zwiększenie kosztów korespondencji.
W efekcie, zdaniem konwentu zabezpieczenie środków finansowych na dodatkowe zadania z zakresu administracji rządowej jest niezbędne dla ochrony istotnych interesów majątkowych Skarbu Państwa oraz należytego, rzetelnego i sprawnego realizowania zadań.
