W rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami celem publicznym są także drogi publiczne i drogi wodne a także drogi rowerowe.
Ustawa wymienia różne rodzaje prac z nimi związanych, które też są celami publicznymi, takie jak wydzielanie gruntów pod drogi, budowa dróg, roboty budowlane dotyczące dróg i utrzymywanie dróg. Każda z tych prac lub czynności stanowi samodzielnie cel publiczny. Nie muszą więc być one wykonywane razem ani łączyć się w jeden proces.
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lipca 2009 r., IV SA/Wa 539/09 „Skoro przepis art. 6 pkt 1 u.g.n. dotyczy dróg publicznych i nie wprowadza ich osobnej definicji, to należy uważać, że obejmuje on wyłącznie drogi sklasyfikowane jako drogi publiczne według przepisów ustawy o drogach publicznych”. Definicja drogi publicznej została zawarta w art. 1 ustawy o drogach publicznych który stanowi, że za drogi publiczne uważa się drogi zaliczone na podstawie tej ustawy do jednej z kategorii dróg, z których może korzystać każdy zgodnie z przeznaczeniem drogi – z wyjątkami określonymi w tej ustawie lub w innych przepisach. Ustawa ta dzieli drogi publiczne na cztery kategorie: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne.
A contrario należy wskazać zaś, że drogi niepubliczne nie stanowią celu publicznego. Nie można więc zaliczyć do kategorii celów publicznych budowy, utrzymania, wydzielania, robót budowlanych związanych z drogami wewnętrznymi (wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 marca 2005 r., IV SA 3935/03) ani związanych z drogami dojazdowymi i lokalnymi, które nie mieszczą się w definicji drogi publicznej (wyrok WSA w Warszawie z dnia 1 marca 2007 r., I SA/Wa 1889/06).
Wydzielanie gruntów pod drogi
Ponieważ wydzielanie gruntów pod drogi publiczne także stanowi cel publiczny, to droga publiczna musi być usytuowana w pasie drogowym. Definicja pasa drogowego znajduje się w art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, gdzie czytamy, że pan drogowy to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Wydzielanie gruntu pod drogę publiczną polega na wyznaczeniu granic potrzebnego terenu i dokonaniu podziału geodezyjnego gruntu. Procedur takiego podziału dotyczą przepisy art. 92–99 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Budowa dróg i roboty budowlane na drogach
Celem publicznym jest także budowa drogi. Została ona zdefiniowana w art. 4 pkt 17 ustawy o drogach publicznych jako wykonywanie połączenia drogowego między określonymi miejscami lub miejscowościami, a także jego odbudowa i rozbudowa. Natomiast w pkt 18 i 19 ustawodawca zdefiniował także pojęcie przebudowy i remontu drogi, które to zostały zaliczone do celów publicznych jako roboty budowlane na drogach.
Jak uznał NSA w Warszawie w wyroku z dnia 25 lutego 2016 r., II OSK 2617/15, kwestia budowy dróg publicznych, niezależnie, czy mamy do czynienia z istniejącą drogą czy jej rozbudową, czy też budową będącą dopiero konsekwencją udzielonego zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, stanowi cel publiczny i wynika to z treści art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Utrzymanie dróg
Celem publicznym jest także utrzymanie drogi, które zostało zdefiniowane w art. 4 pkt 20 ustawy o drogach publicznych jako wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej.
Powołane w tekście wyroki znajdują się na stronie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl
