Na mocy art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego organy nadzoru budowlanego upoważnione są do nałożenia w drodze decyzji obowiązku przedłożenia inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych lub odpowiednich ocen technicznych bądź ekspertyz. Tak wynika z wyroku NSA z 8 grudnia 2016 r. sygn. II OSK 640/15.

W uzasadnieniu wyroku wskazano, że wykładnia przepisu art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego budziła wątpliwości tak w literaturze przedmiotu jak i orzecznictwie. W brzmieniu obowiązującym do 30 maja 2004 r., gdzie w przepisie tym była mowa tylko o tym, że w decyzji nakłada się obowiązek "wykonania określonych czynności" w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, już wtedy różnie rozumiano pojęcie "czynności", jako że nie zostało ono zdefiniowane w Prawie budowlanym. Najczęściej organy, nakładając w decyzji obowiązek "wykonania określonych czynności" rozumiały ten zwrot jako obowiązek przedstawienia określonych dokumentów uzupełniających materiał dowodowy sprawy (inwentaryzacja wykonanych robót budowlanych, ekspertyzy, opinie itp.).

akie rozumienie pojęcia "czynności" zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie nie znalazło jednak uznania. Dokonano rozróżnienia "czynności" w pojęciu materialnoprawnym i w znaczeniu procesowym, podkreślając, że to art. 81c ust. 1 Prawa budowlanego powinien stanowić podstawę żądania uzupełnienia dokumentów w drodze postanowienia. Sytuacja skomplikowała się jeszcze bardziej, kiedy ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane (Dz. U. Nr 93, poz. 888 ze zm.) nadano art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego obecne brzmienie, dodając po słowie "czynności" zwrot "lub roboty budowlane".

Jak podkreśla się w literaturze, przy obecnym brzmieniu analizowanego przepisu, nie można jednak już przyjmować, że przez pojęcie "określonych czynności" należy rozumieć również wykonanie określonych robót budowlanych. Nie można bowiem wykluczyć, że przez pojęcie określonych czynności należy rozumieć także inne prace związane z budową obiektu budowlanego, które nie mieszczą się w pojęciu robót budowlanych zdefiniowanych w art. 3 pkt 7 komentowanej ustawy (por. A. Gliniecki [w:] A. Gliniecki (red. nauk). Prawo budowlane. Komentarz. Wydanie 3. Warszawa 2016 r., str. 735 – 736).

Z kolei w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego ukształtowało się stanowisko, zgodnie z którym w występującym w art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego pojęciu czynności mających na celu doprowadzenie wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem może się mieścić obowiązek przedłożenia inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych lub odpowiednich ocen technicznych bądź ekspertyz. Przemawia za tym odpowiednie stosowanie art. 51 ust. 3 Prawa budowlanego.

W konsekwencji stwierdzić trzeba, że na mocy art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego organy nadzoru budowlanego upoważnione są do nałożenia w drodze decyzji obowiązku przedłożenia inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych lub odpowiednich ocen technicznych bądź ekspertyz (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 17 stycznia 2007 r. sygn. akt II OSK 167/06, ONSAiWSA 2007 r. nr 6, poz. 132; z dnia 26 stycznia 2011 r. sygn. akt II OSK 165/10; z dnia 20 października 2011 r. sygn. akt II OSK 1497/10; z dnia 18 września 2013 r. sygn. akt II OSK 993/12 – orzeczenia są dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem internetowym: orzecznia.nsa.gov.pl).

Źródło: CBOSA