21 października br. w Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II Fundacji Janiny i Zbigniewa Porczyńskich w Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia po raz XXI Nagród im. Grzegorza Palki, nadawanych przez Ligę Krajową. W kategorii działań w samorządzie lokalnym o znaczeniu ponadlokalnym nagrodzona została Janina Kwiecień – starosta kartuski - za działania na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu. Dziennik Warto Wiedzieć rozmawia z laureatką.
Dziennik Warto Wiedzieć: Jest Pani starostą od początku, gdy reaktywowano powiaty. To długi czas, który daje możliwość obserwacji jak zmienia się samorząd – czy rośnie w siłę czy wręcz przeciwnie – traci na znaczeniu ?
Janina Kwiecień: Dwadzieścia lat to dostatecznie długi okres, by móc ocenić, co sprzyja samorządom, a co jest hamulcem ich rozwoju. Na pewno wzrosła świadomość, wiedza mieszkańców, a wprowadzenie w 2002 roku bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast doprowadziło do wykształcenia grupy silnych lokalnych liderów i zwiększyło zainteresowanie mieszkańców wyborami samorządowymi. Samorządy doskonale radzą sobie z absorpcją środków unijnych, dobrze rozpoznają potrzeby i dlatego coraz mniej w miastach i wsiach nietrafionych decyzji inwestycyjnych. Działają budżety zadaniowe, nie tylko jako narzędzie zarządcze, ale też obiektywna konieczność. Wydaje się jednak, że proces decentralizacji wyhamowuje, wzrasta tendencja do mnożenia funduszy i dotacji centralnych, a kondycja finansowa polskich samorządów od lat systematycznie się pogarsza. Obserwujemy wzrost zadłużenia i spadek dochodów własnych - udział powiatów w podatkach jest zdecydowanie niewystarczający, nieadekwatny do wzrostu zadań. Konieczność zapewnienia wkładu własnego w projektach inwestycyjnych, realizowanych ze środków unijnych, jest naprawdę poważnym problemem, a bardzo ograniczone władztwo podatkowe samorządów daje niewielkie pole manewru. Aby jednak nie zaczerniać całkowicie obrazu, należy podkreślić coraz aktywniejszą rolę organizacji pozarządowych i dobrą współpracę pomiędzy samorządami, wspieraną wspólnymi projektami, pomocą samorządową. Coraz więcej też dobrej współpracy na niwie gospodarczej, inwestycji w kapitał społeczny, tworzenie przyjaznej przestrzeni dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw.
Dziennik Warto Wiedzieć: Czy hasła Grzegorza Palki: rodzina-wspólnota-ojczyzna są realizowane?
Janina Kwiecień: Hasła: rodzina – wspólnota – ojczyzna w powiecie kartuskim to wieloletnie już priorytety. Postawiliśmy na systemowe wsparcie rodzin wielodzietnych (plebiscyt Perła dla życia), działają programy na rzecz aktywności zawodowej członków rodzin, wsparcie stypendialne, program przeciwdziałania przemocy i uzależnieniom, programy edukacyjne bazujące na wartościach społecznie pożytecznych, ważnych z punktu widzenia wspólnoty lokalnej i regionalnej. Dofinansowujemy rozmaite grupy działania, także te nieformalne, które aktywizują mieszkańców i życie obywatelskie, wspieramy szkoły i placówki w atrakcyjnym szerzeniu wiedzy na temat miejsca i roli regionu oraz ojczyzny na mapie Europy i świata.
Dziennik Warto Wiedzieć: Czy ciężko jest być kobietą samorządowcem?
Janina Kwiecień: Tak naprawdę, to w życiu trzeba być człowiekiem, niezależnie od tego, jakiej płci… ale też prawdą jest, że ciągle jeszcze kobietom jest trudniej – podział mandatów wśród radnych w Polsce powiatowej czy gminnej wyraźnie o tym świadczy. Ale czasem, co wiem z własnego doświadczenia – kobieta „łagodzi obyczaje”, jest skłonniejsza dostrzegać szanse tam, gdzie na pierwszy rzut oka ich nie widać… Czasem tez wydaje mi się, że kobiety chętniej pracują w zespołowej grze i na rzecz zespołu. A przecież rola samorządu to czynić wszystko, by łączyć, wykorzystać synergię, by można było czynić życie lepszym i lepiej urządzonym.
Dziennik Warto Wiedzieć: Co jest Pani największym sukcesem zawodowym ?
Janina Kwiecień: Na pewno wzrost jakości usług w ochronie zdrowia – utrzymanie szpitala i jego nowoczesny rozwój - nowe oddziały i sprzęt medyczny, wysokie procedury. Uchroniliśmy szpital przed likwidacją, przekształciliśmy w spółkę i pomagamy w wykorzystaniu środków unijnych na jego modernizację. Cieszą mnie też wielomilionowe, „twarde i miękkie” inwestycje w oświacie i jedne z najlepszych w województwie pomorskim wyniki egzaminów zewnętrznych naszej młodzieży. Spadło bezrobocie, dobrze działają programy rynku pracy - aktywizujące i doradztwo . Sprawnie działa urząd, a nasz samorząd dostrzega potrzeby mieszkańców i systematycznie zwiększa swoje zaangażowanie w realizację postulatów mieszkańców – naszych najważniejszych klientów, o czym świadczy wiele nagród i wyróżnień. Za najbardziej wymowne uważam zajęcie w 2017 roku pierwszego miejsca wśród powiatów swojej kategorii w rankingu Związku Powiatów Polskich, poszukującym najlepszych samorządów w Polsce. A osobiście – ogromnie cieszy mnie Samorządowy Oskar: nagroda im. Grzegorza Palki, przyznana mi przez Ligę Krajową za działania na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu. To zaszczytne wyróżnienie, jestem z niego ogromnie dumna, odebrałam w dniu wyborów samorządowych – 21 października. Trudno o piękniejszy kontekst…
