O sytuacji polskich powiatów, ich codziennych problemach i wyzwaniach, przyszłości samorządu powiatowego oraz priorytetach na nową kadencję władz Związku Powiatów Polskich rozmawiamy z Andrzejem Płonką, Starostą Bielskim, ponownie wybranym Prezesem Zarządu ZPP.

Panie Starosto, na początek serdecznie gratuluję ponownego wyboru na stanowisko Prezesa Związku Powiatów Polskich. To z pewnością ogromne wyróżnienie. Jakie uczucia towarzyszą Panu po tym sukcesie?

Dziękuję serdecznie za gratulacje. To dla mnie ogromny zaszczyt i wyraz zaufania ze strony starostów oraz prezydentów miast, którzy ponownie powierzyli mi tę funkcję. Czuję wielką odpowiedzialność za przyszłe działania Związku, szczególnie teraz, kiedy stoją przed nami istotne wyzwania. Mam pełną świadomość, że oczekiwania samorządowców są wysokie, a potrzeby płynące z terenu całej Polski wymagają zdecydowanych działań.

Jakie są te najważniejsze wyzwania, które stoją przed Związkiem?

Przede wszystkim kwestia finansowania jednostek samorządu terytorialnego. To kluczowy temat, który wymaga stabilnych i adekwatnych rozwiązań. Dochody powiatów muszą odpowiadać skali zadań, które realizujemy na rzecz mieszkańców. Wszyscy wiemy, że bez stabilnych finansów trudno jest efektywnie działać. Dlatego walka o odpowiednie dochody samorządów to nasz priorytet. Warto podkreślić, że negocjacje dotyczące nowej ustawy o dochodach, które toczyły się w sierpniu, nie należały do łatwych. Mimo to, jako Związek, sprostaliśmy wyzwaniu i wynegocjowaliśmy korzystne zmiany dla powiatów. Teraz liczymy na to, że kolejnym krokiem będzie wprowadzenie w życie deklaracji złożonych przez resort finansów. W tym zakresie trwają prace w Parlamencie, w których aktywnie uczestniczymy, zgłaszając dalsze, daleko idące uwagi.

A co z sektorem ochrony zdrowia? Wydaje się, że to jeden z najbardziej palących problemów w Polsce.

Zgadza się. Sektor ochrony zdrowia wymaga reformy. Musimy dążyć do tego, by dostęp do wysokiej jakości opieki medycznej był równy dla wszystkich mieszkańców, niezależnie od miejsca zamieszkania. Zarządzanie szpitalami na poziomie powiatowym to ogromne wyzwanie, ale wierzę, że wspólnymi siłami zdołamy wypracować lepsze rozwiązania. Priorytetem jest efektywne zarządzanie środkami, by zapewnić jak najlepszą opiekę zdrowotną dla wszystkich. Jako ZPP mamy w tym zakresie idealne rozwiązanie, tj. koncepcję utworzenia powiatowych centrów zdrowia.

Czy może Pan rozwinąć ten wątek, opowiedzieć trochę o tym pomyśle. Na czym polega ten model i jakie zmiany proponuje ZPP w zakresie zmiany w systemie ochrony zdrowia?

Oczywiście. Koncepcja, którą zaproponowaliśmy, zakłada przekształcenie szpitali powiatowych w lokalne centra zdrowia, które nie tylko zapewniałyby podstawową opiekę szpitalną, ale także skupiłyby się na profilaktyce, promocji zdrowia oraz koordynacji usług zdrowotnych na poziomie lokalnym. Obecnie samorządy mają ograniczone możliwości działania w zakresie ochrony zdrowia publicznego, dlatego proponujemy, by lokalne centra zdrowia zintegrowały działania różnych interesariuszy, takich jak POZ, AOS, opieka długoterminowa, a także wsparcie psychologiczne i psychiatryczne. Model ten ma na celu zwiększenie dostępności świadczeń zdrowotnych, lepszą koordynację opieki oraz skuteczniejsze zarządzanie finansami, co jest kluczowe w obliczu rosnących wyzwań demograficznych i zdrowotnych. Wierzymy, że taka struktura pozwoli na bardziej efektywną opiekę zdrowotną bliżej pacjenta, co przyniesie korzyści zarówno pacjentom, jak i dla całego systemu ochrony zdrowia.

Czy widzi Pan inne obszary, które wymagają szczególnej uwagi?

Kolejnym ważnym tematem jest edukacja. Zmieniająca się demografia oraz rosnące oczekiwania społeczne sprawiają, że musimy wypracować lepsze rozwiązania dla finansowania oświaty. Nie możemy pozwolić, by brak funduszy zagrażał jakości nauczania. Przyszłość naszych młodych mieszkańców zależy od tego, jak szybko poradzimy sobie z tym problemem.

Finansowanie zadań zleconych przez państwo również jest problemem, który często podnosicie.

Zgadza się. Zadania zlecone to od dawna jedna z naszych bolączek. Otrzymujemy coraz więcej obowiązków, ale finansowanie jest niewystarczające. Musimy walczyć o to, by te zadania były właściwie finansowane. Mamy obietnice ze strony resortu finansów, że podejście do tego problemu będzie bardziej konstruktywne, ale dopóki nie zobaczymy konkretnych działań, będziemy bacznie monitorować sytuację i naciskać na realizację tych deklaracji.

Jakie inne kwestie znajdują się na liście priorytetów Związku Powiatów Polskich?

Poza wymienionymi już finansami, zdrowiem i edukacją, nie możemy zapomnieć o innych ważnych obszarach, takich jak infrastruktura, transport publiczny, ochrona środowiska, rynek pracy czy pomoc społeczna. Każda z tych dziedzin wymaga współpracy i dzielenia się doświadczeniami. W Związku Powiatów Polskich stawiamy na dialog i wspólne inicjatywy. Wierzę, że razem możemy stawić czoła tym wyzwaniom.

Jakie są Pana oczekiwania wobec nowej kadencji?

Jestem przekonany, że VII kadencja – podobnie jak wszystkie poprzednie w ZPP – będzie wolna od myślenia w kategoriach partyjnych i emocji z tym związanych. Związek Powiatów Polskich, który od lat pozostaje apolityczny, gwarantuje, że powiaty mogą liczyć na skuteczną pomoc oraz obiektywne wsparcie w obszarze legislacyjnym. Takie podejście uważam za kluczowy fundament w realizacji priorytetów, o których wcześniej wspominałem.

Na zakończenie pragnę raz jeszcze serdecznie podziękować za wybór i okazane zaufanie. Liczę na wsparcie wszystkich starostów, prezydentów miast oraz pracowników Biura Związku Powiatów Polskich w realizacji naszych wspólnych celów i zamierzeń na rzecz rozwoju powiatów i miast na prawach powiatu. Razem możemy osiągnąć wiele.

Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia w realizacji tych wyzwań.