Rzeszów zajął pierwsze miejsce w prowadzonym przez Związek Powiatów Polskich ogólnopolskim rankingu gmin i powiatów w kategorii miasta na prawach powiatu, zdobywając honorowy tytuł Dobry Polski Samorząd 2016. Trzeba przyznać, że miasto osiągnięć ma wiele. Jest, podobnie jak i jego prezydent często nagradzane. Właśnie z prezydentem miasta, Tadeuszem Ferencem rozmawia Dziennik Warto Wiedzieć.
Dziennik Warto Wiedzieć: Co jest dla Pana najważniejsze?
Tadeusz Ferenc: Najważniejsze dla mnie jest to, żeby mieszkańcy miasta byli zadowoleni i aby dumni byli z miasta. I tak to się w Rzeszowie w tej chwili stało, że mieszkańcy są zadowoleni. Z rzeszowskiej diagnozy społecznej wynika bowiem, że 82% badanych osób jest zadowolonych z tego, że mieszka w Rzeszowie. Przykładem mogą być choćby nasi taksówkarze. Mamy takich, którzy promują miasto. Jak się orientują, że wiozą kogoś przyjezdnego, zaczynają opowiadać o statystykach i osiągnięciach.
DWW: A jest ich sporo. O czym mówią kierowcy taksówek?
TF: Na przykład o edukacji. Według danych Eurostatu największa liczba studentów w stosunku do liczby mieszkańców w Unii Europejskiej jest właśnie w Rzeszowie. W naszym mieście na 1000 mieszkańców przypada ponad 350 studentów. 40% populacji skończyło studia wyższe. Według Komisji Europejskiej Rzeszów jest drugim w UE miastem pod względem zapotrzebowania na informatyków.
DWW: Uczelnie cały czas się rozwijają.
TF: Tak, a to dlatego, że mamy potencjał przemysłowy. Co bardzo ważne, mieszkańcy czują się w Rzeszowie bezpiecznie. To przede wszystkim efekt konsekwentnych, wieloletnich działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Stałe dofinansowywanie policji pozwoliło zwiększyć liczbę patroli i zaopatrzyć policjantów w nowe, najpotrzebniejsze sprzęty. Bezpieczeństwo mieszkańców poprawia również rzeszowski monitoring, który jest zintegrowany z komunikacją miejską.
DWW: Czy to prawda, że sami mieszkańcy zgłaszają wiele inicjatyw?
TF: Tak. Prowadzę taką politykę, że spotykam się z nimi. W czasie mojej trwającej już 15 rok kadencji odbyłem ok. 500 spotkań. Na każde z nich przychodzi od 200 do 600 osób. Czasem takie spotkania trwają długo, nawet do północy. Ludzie na nich nie politykują. Mówią o swoich potrzebach, bieżących sprawach. Faktem jest, że zwiększyliśmy nakłady na inwestycje. Jeśli dzieje się tak, że infrastruktura podziemna przechodzi przez kogoś działkę, to taka osoba nie raz protestuje. Jednak z czasem się dogadujemy.
Dziś budujemy nowe szkoły, trwa przetarg na żłobek. Przybywa nam dzieci. Dodam na marginesie, że przygotowaliśmy się do reformy edukacji. Sieć szkół jest już ustalona.
DWW: Czy te zmiany, to ciągła walka?
TF: Traktuję to, co się dzieje, jako przyjemność. Gdy obejmowałem urząd, to nasz budżet wynosił 370 mln zł, teraz mamy 1 mld 371 mln zł. Zatem środków przybyło. Ocena naszych finansów wypada coraz lepiej. Fitch Ratings (przyp. red.: wpływowa amerykańska agencja ratingowa; publikuje ratingi, w których ocenia ponad 5700 instytucji finansowych, ponad 200 przedsiębiorstw oraz 100 państw) podniósł ją nam ostatnio ze stabilnej na pozytywną. Rating miasta odzwierciedla dobre zarządzanie strategiczne i finansowe oraz rozwijającą się gospodarkę Rzeszowa.
Przyrost budżetu co roku oscyluje w granicach 10-11% z PITów, z CITów, z podatków od nieruchomości, podatków od czynności cywilnoprawnych.
DWW: Czy to oznacza, że jest duża ściągalność danin?
TF: Przede wszystkim przybywa nam zakładów pracy, ludzi. Budujemy nowe osiedla. W zeszłym roku wybudowaliśmy 3 tys. mieszkań. Są one w 80% wykupowane przez osoby z zewnątrz, w tym w 3% przez obcokrajowców. Tylko 20% kupują mieszkańcy Rzeszowa. Oznacza to napływ ludzi – młodych, energicznych. Średnia wieku mieszkańca Rzeszowa wynosi 39 lat, a ponad połowa ludzi ma mniej niż 33 lata. Mamy wysoki wskaźnik mieszkańców w wieku produkcyjnym – 67%. A za rozliczenie PIT i meldunek w Rzeszowie organizujemy loterie, w których mieszkańcy mogą wygrać cenne nagrody, m.in. najnowocześniejszy sprzęt elektroniczny.
Poszerzają się tereny miasta. Tam, gdzie chwilę temu rosły krzaki, mamy przedszkola, żłobki czy mosty.
DWW: Na przykład most im. Tadeusza Mazowieckiego.
TF: Pobudowaliśmy most podobny do tego, jaki widziałem kiedyś w Jerozolimie. Kosztował nas 183 mln zł, z czego dofinansowanie wynosiło 167 mln zł. Ma blisko 500 m długości, a wysokość pylonu to 108,5 m. Most ten został wybrany jedną z 10 najciekawszych i najbardziej spektakularnych inwestycji samorządowych w Polsce, według dziennika Puls Biznesu.
Ogromny nacisk kładziemy także na zieleń. Zabezpieczamy ją na zimę, aby np. nie została uszkodzona przez sól. W Rzeszowie powstało również kilka inwestycji, które poprzez innowacyjne zagospodarowanie obszaru dachu urozmaiciły miejskie tereny zielone.
DWW: Wizerunkiem miasta jest okrągła kładka.
TF: Jako jedyni w Polsce mamy taka okrągła kładkę. Znajduje się na wysokości 5,5 m i ma średnicę 60 m. Wejścia na kładkę możliwe jest na kilka sposobów – są schody, windy i pochylnie. Jest na najbardziej ruchliwym skrzyżowaniu w mieście. Tego typu kładkę widziałem kiedyś w Szanghaju.
DWW: Czyli to kolejna inwestycja zainspirowana podróżami.
TF: Tak. Jak powstawała, byłem krytykowany. A teraz przyjeżdża się ją oglądać. W nocy jest przepięknie oświetlona.
A propos ciekawostek, mamy też fontannę multimedialną. Pomysł na nią powstał po wizycie w Dubaju. Jako pierwsi w Polsce mamy ponadto ogrzewane i klimatyzowane przystanki. W krajach tropikalnych widziałem przystanki klimatyzowane. Dlatego zacząłem zastanawiać się, dlaczego nie wybudować takich, które byłyby ogrzewane zimą. To także było krytykowane na początku. Przy tej inwestycji wykorzystujemy fotowoltaikę.
DWW: Bardzo ciekawą inwestycją jest modernizacja transportu publicznego.
TF: Miasto Rzeszów zdobyło najwyższą nagrodę europejską na rzecz czystego transportu miejskiego - nagrodę CIVITAS w kategorii „Innowacje techniczne” za wyjątkowe osiągnięcia w dziedzinie transportu miejskiego i aktywne reprezentowanie Inicjatywy CIVITAS. Komisja Europejska w uzasadnieniu wyróżnienia tak scharakteryzowała Rzeszów: Innowacyjne zarządzanie miastem oraz ciągłe konsultacje z ekspertami i lokalnymi interesariuszami, spowodowało bardzo dobre planowanie, wdrożenie oraz prawidłową ocenę funkcjonowania polityki transportowej.
Nagród dostajemy dużo, także w tym roku od Związku Powiatów Polskich. To bardzo cieszy. Pomysłów mamy także dużo, staramy się je realizować. Nie mamy na przykład graffiti. Od samego początku, kiedy tylko objąłem urząd, kazałem je zwalczać: czyścić, zamalowywać. W dziedzinie transportu publicznego chcemy zrealizować projekt monorail. Na razie przeszkodą są przepisy, które nie przewidują możliwości poruszania się kolejki po jednej szynie.
DWW: Proszę powiedzieć coś jeszcze o planowanych inwestycjach.
TF: Rzeszów będzie drugim miastem w Polsce, gdzie lekarze będą mogli pracować z wykorzystaniem robota chirurgicznego. Dzięki temu urządzeniu możliwe będzie bezpieczniejsze i przede wszystkim skuteczniejsze wykonywanie zabiegów operacyjnych. Robot jest przydatny w operacjach urologicznych, ginekologicznych oraz wielu innych zabiegach. Operacja z wykorzystaniem robota oznacza dla pacjenta krótszy czas rekonwalescencji i brak powikłań.
DWW: Dochody własne to przecież mało na rozwój. Miasto korzysta z dostępnych źródeł finansowania, zwłaszcza unijnego.
TF: Według GUS, całkowita wartość podpisanych umów o dofinansowanie projektów unijnych wyniosła w Rzeszowie 3,9 mld zł. Miasto Rzeszów, z kwotą 21,1 tys. zł na jednego mieszkańca zajęło drugie miejsce wśród miast wojewódzkich pod względem wartości zrealizowanych projektów unijnych.
W swojej pracy nie szukam trudności. Staram się, aby jak najwięcej zrobić. Mam też dobrych urzędników. Urząd jest także blisko mieszkańca. W celu umożliwienia łatwego i szybkiego dotarcia mieszkańca do informacji w urzędzie oraz z uwagi na dbałość o wysoką jakość obsługi klientów powstały Teleinformatyczne Centrum Obsługi Mieszkańców oraz punkty obsługi mieszkańców zlokalizowane w największych galeriach handlowych w mieście. Urząd Miasta Rzeszowa otrzymał wyróżnienie nadzwyczajne „Innowacyjny Urząd” w Ogólnopolskim Konkursie o Znak Jakości „Przyjazny Urząd”.
DWW: Serdecznie dziękuję za rozmowę.
