Podczas obchodów Dnia Samorządu Terytorialnego 28 maja 2012 r., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski ustanowił Nagrodę Obywatelską, aby wyróżnić wybitne, nowatorskie, efektywne i mogące stanowić wzór do naśladowania działania obywatelskie na rzecz dobra wspólnego.
Nagroda przyznawana będzie w trzech kategoriach:
- „Wspólnota Obywatelska" - dla gmin i powiatów, które w najszerszym stopniu umożliwią swym mieszkańcom uczestniczenie w realizacji zadań publicznych,
- „Partnerstwo Samorządów" – dla jednostek samorządu, które będą ze sobą najefektywniej współpracować i wykształcą wzory dla innych,
- „Obywatelska Inicjatywa Lokalna" – dla organizacji obywatelskich, czy nawet poszczególnych osób, które w szczególny sposób zasłużą się w pracy na rzecz dobra wspólnego i staną się dobrymi przykładami.
Nagrody wręczać będzie Prezydent R.P. co roku w maju, w ramach uroczystych obchodów Dnia Samorządu Terytorialnego.
Nagroda Obywatelska przyznawana będzie najwybitniejszym osiągnięciom zamieszczonym na Witrynie Obywatelskiej Prezydenta RP, która ma na celu upowszechnianie dobrych praktyk.
Przewidywany jest szeroki program upowszechnienia zbieranych doświadczeń, a tym samym promocji ich Autorów. Planowane są konferencje, na których będą prezentowane i omawiane osiągnięcia zamieszczone na Witrynie, aby stały się powszechnie znane, a także aby mogły służyć jako podstawa do ew. regulacji prawnych.
Ustanowienie Nagrody i Witryny Obywatelskiej jest elementem realizacji jednego z podstawowych celów prezydencji, a mianowicie wspierania budowy społeczeństwa obywatelskiego i kapitału społecznego, niezbędnego dla rozwoju Polski. Cel ten powinien być osiągany przede wszystkim przez upowszechnianie osiągnięć i doświadczeń społeczności lokalnych i propagowanie ich szerokiego stosowania. Zbierane doświadczenia powinny też służyć jako podstawa do prac legislacyjnych. Ta droga jest znacznie skuteczniejsza niż ustawowe narzucanie rozwiązań niesprawdzonych w praktyce, a także jest właściwą realizacją zasad demokracji i udziału obywateli w kształtowaniu ustroju Polski.
Przewiduje się zorganizowanie pierwszych konferencji na jesieni. Dlatego istotne jest zebranie niezbędnych doświadczeń możliwie szybko.
Związek Powiatów Polskich czynnie włącza się w promocję tej inicjatywy. Już teraz Prezes Marek Tramś zachęca wszystkie samorządy do jak najszybszego zgłaszania swoich osiągnięć.
Regulamin Nagrody znajduje się na stronie www.prezydent.pl/witryna-obywatelska w zakładce Nagroda Obywatelska.
