Konwent Powiatów Województwa Podkarpackiego, w stanowisku przyjętym w dniu 19 kwietnia br., wyraził głębokie zaniepokojenie działaniami Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa podważającymi odpowiedzialność Skarbu Państwa za wykonywanie przez jednostki samorządu terytorialnego zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.
W uzasadnieniu do przedmiotowego wystąpienia czytamy:
"Art. 417 Kodeksu cywilnego pozwala domagać się odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Odpowiedzialność w tych przypadkach ponosi Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa wskazuje jednak, iż w sprawach o odszkodowania za wydanie decyzji z zakresu administracji architektoniczno-budowlanej nie posiada legitymacji biernej, gdyż za te szkody Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności.
Pogląd ten opiera na tym, że ustawa Prawo budowlane nie zawiera przepisu, określającego że zadania z zakresu tej ustawy wykonywane przez starostę są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej, co zdaniem Prokuratorii oznacza, że są to zadania własne powiatu.
Takie stwierdzenie stoi w oczywistej sprzeczności z art. 94 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. (Dz. U. Nr 133 poz. 872 ze zm.). Przepis ten stanowi, że do właściwości starosty przechodzą, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, jako zadania z zakresu administracji rządowej, określone w przepisach zadania urzędów rejonowych rządowej administracji ogólnej oraz zadania i kompetencje kierowników tych urzędów.
Wykonywanie zadań z zakresu administracji architektoniczno-budowlanej przed wejściem w życie reformy administracyjnej należało do zadań kierowników urzędów rejonowych, a zatem obecnie zadania te należą do starosty, jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Za takim poglądem przemawia również fakt, że środki na te zadania są przekazywane przez wojewodę (działającego w imieniu Skarbu Państwa) w ramach dotacji celowej na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej.
Prokuratoria Generalna kwestionując odpowiedzialność Skarbu Państwa w postępowaniu sądowym pominęła treść powyższego przepisu, co w konsekwencji doprowadziło do wydania przez Sąd Apelacyjny wyroku, uwalniającego Skarb Państwa od odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy wykonywaniu niektórych zadań z zakresu administracji rządowej.
Reprezentujący Skarb Państwa starosta w takich sprawach jest zastępowany przez Prokuratorię Generalną, nie ma więc możliwości przedstawienia swoich poglądów na to zagadnienie sądowi orzekającemu.
Kwestia ta jest dla powiatów szczególnie istotna, gdyż utrwalenie tego stanowiska w orzecznictwie sądowym może w przyszłości doprowadzić do obciążania powiatów odpowiedzialnością za wykonywanie innych zadań zleconych.
W myśl ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa została ona utworzona w celu zapewnienia ochrony prawnej praw i interesów Skarbu Państwa. Jednak w opinii Konwentu Powiatów Województwa Podkarpackiego ochrona ta nie powinna następować kosztem jednostek samorządu terytorialnego wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej.
Przewodniczący Konwentu Powiatów Województwa Podkarpackiego
Józef Michalik
Starosta Lubaczowski"
