Łódź stała się miejscem ważnej debaty o przyszłości europejskiej energii. Komisja Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii (ENVE) Europejskiego Komitetu Regionów przyjęła opinię w sprawie Planu działań na rzecz dostępnej energii, której sprawozdawcą jest prezydent Łodzi, Hanna Zdanowska.

„Musimy postawić w centrum naszej pracy 47 milionów Europejczyków żyjących w ubóstwie energetycznym, zmuszonych do wyboru pomiędzy ogrzewaniem domów a zakupem żywności czy lekarstw. Dostępna i zrównoważona energia nie jest opcją – to nasz obowiązek” – podkreśliła Hanna Zdanowska podczas prezentacji dokumentu.

Opinia ENVE wzywa do silniejszego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w transformację energetyczną. Zwraca uwagę, że przystępność cenowa energii to nie tylko kwestia gospodarcza, ale przede wszystkim fundamentalne prawo społeczne. Jednocześnie ostrzega przed spadkiem konkurencyjności Europy. „Nasze przedsiębiorstwa płacą za energię dwa do trzech razy więcej niż w USA czy Chinach. To nie do przyjęcia i grozi utratą miejsc pracy zamiast ich tworzenia” – alarmowała prezydent Łodzi.

Głos regionów i miast

Podczas debaty w Łodzi wielu przedstawicieli regionów poparło konieczność wzmocnienia roli samorządów.

• Mirjam Sterk, minister regionalna prowincji Utrecht, zwróciła uwagę na problem przeciążenia sieci: „Blokuje ono szkoły, przedsiębiorstwa i całe społeczności przed podłączeniem do czystej energii. Europa musi działać i dać regionom narzędzia do innowacji. To właśnie regiony są laboratoriami transformacji energetycznej”.
• Konstantinas Rečkovas, radny z litewskich Druskienik, przypomniał, że bezpieczeństwo energetyczne to także kwestia suwerenności: „Na Litwie odcięliśmy się od rosyjskich surowców, a lokalne społeczności stały się liderami zielonej transformacji – od elektrowni słonecznych po transport elektryczny”.
• Markku Markkula, radny z fińskiego Espoo, zaznaczył, że opinia nie jest jedynie dokumentem technicznym, lecz „narzędziem do stawienia czoła globalnym wyzwaniom”.
• Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, wskazała na potencjał energii i ciepła z odpadów: „To rozwiązanie, które łączy ochronę środowiska z bezpieczeństwem energetycznym”.
• Rastislav Trnka, przewodniczący Kraju Koszyckiego, podkreślił rolę regionów jako motorów transformacji: „Aby rozwijać projekty takie jak koszycka Dolina Wodorowa Cassovia, potrzebujemy elastycznego finansowania i prostszych procedur”.

Współtwórcy energetycznej przyszłości

Przyjęta opinia stanowi ważny głos w dyskusji o kształcie polityki energetycznej UE. Podkreśla, że samorządy nie są jedynie wykonawcami decyzji podejmowanych w Brukseli, ale współtwórcami energetycznej przyszłości Europy.

Transformacja energetyczna – jak pokazuje debata w Łodzi – może się udać tylko wtedy, gdy będzie oparta na lokalnych doświadczeniach, innowacjach i partnerstwie pomiędzy instytucjami unijnymi a regionami.