Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych przedstawiła sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2024 roku.
Zgodnie ze sprawozdaniem, RIO zbadały w zeszłym roku 201 797 uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego i związków komunalnych. Interweniowały w kilkunastu przypadkach budżetów - 5 budżetów zostało przez nie ustalonych w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych (dla trzech gmin, jednego miasta na prawach powiatu i jednego powiatu) oraz 15 budżetów w części dotkniętej nieważnością (dla 11 gmin, jednego miasta na prawach powiatu, i trzech związków).
Ponadto:
- wydały 21 992 opinie w sprawach określonych w ustawach, w tym 15 w sprawie uchwał rad gmin o nieudzieleniu absolutorium
- przeprowadziły 930 kontroli JST i innych podmiotów, w tym 721 w ramach kontroli kompleksowych,
- skontrolowały 112 865 sprawozdań z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
- rozpatrzyły 372 rozpatrzone pisma i skargi
- przeprowadziły 97 szkoleń, w których uczestniczyło 8 603 pracowników jednostek samorządu terytorialnego (w formie online oraz w formie wykładów i warsztatów).
Ponadto z inicjatywy Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych izby przeprowadziły jedną kontrolę koordynowaną, której przedmiotem było „Umorzenie należności cywilnoprawnych”.
Sprawozdaniem objęto 2 807 jednostek samorządu terytorialnego, 200 związków jednostek samorządu terytorialnego oraz związek metropolitalny. W Sprawozdaniu wykorzystano dane zgromadzone przez regionalne izby obrachunkowe, a także udostępnione przez Ministerstwo Finansów dane w zakresie sprawozdań budżetowych sporządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2023 i 2024 (baza na dzień 18 marca br.) oraz przez Główny Urząd Statystyczny w zakresie stanu ludności w jednostkach samorządu terytorialnego na dzień 30 czerwca 2024 r.
Natomiast podstawowe dane o budżetach JST w 2024 r. to:
- 431 411 403 tys. zł – dochody ogółem, które w 2,7% pozyskano z UE, tj. 11 671 173 tys. zł,
- 432 230 693 tys. zł – wydatki ogółem, w tym wydatki inwestycyjne – 81 850 609 tys. zł, z czego 9,5%, tj. 7 811 965 tys. zł, ze środków pozyskanych z UE,
- minus 819 290 tys. zł – wynik budżetów – deficyt,
- 111 056 898 tys. zł – zobowiązania ogółem, które w relacji do dochodów stanowiły 25,7%,
- 29 134 907 tys. zł – należności wymagalne.
Budzić niepokój może utrzymujący się ogólny deficyt samorządów. Jak jednak zauważyła KR RIO, mimo że samorządy wszystkich typów planowały zakończyć rok per saldo ujemnym wynikiem budżetowym, ostatecznie tylko gminy i miasta na prawach powiatu osiągnęły per saldo dochody mniejsze od wydatków. Wyższa dynamika zrealizowanych dochodów niż wydatków przyczyniła się do spadku liczby jednostek z deficytem w ogólnej liczbie wszystkich jst – wskaźnik ten zmniejszył się w porównaniu do poprzedniego roku o 25,1 punktu procentowego (z 80,9% do 55,8%). Rozkład jednostek z deficytem budżetowym i nadwyżką był w 2024 r. bardziej zrównoważony, co miało wpływ na lepszą stabilność finansową całego sektora samorządowego. Jednocześnie, całkowity deficyt w 2024 r. stanowił wg RIO jedynie 0,2% dochodów uzyskanych w tym samym roku, podczas gdy rok wcześniej wskaźnik ten wyniósł 6,3%.
Sprawozdanie można pobrać na stronie Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych pod TYM ADRESEM.
