Zbliżające się wybory to okazja, by każdy obywatel mógł skorzystać ze swojego prawa do głosu – nawet jeśli samodzielne udanie się do lokalu wyborczego stanowi trudność. Osoby starsze oraz wyborcy z niepełnosprawnością mają możliwość oddania głosu za pośrednictwem pełnomocnika. Aby to zrobić, należy do 9 maja złożyć odpowiedni wniosek do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Kto może skorzystać z głosowania przez pełnomocnika?
Z tej formy głosowania mogą skorzystać osoby posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Uprawnieni są również ci, którzy mają orzeczenie o:
- całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- całkowitej niezdolności do pracy,
- przynależności do I lub II grupy inwalidów,
- długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym (osoby otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny).
Z możliwości głosowania przez pełnomocnika mogą skorzystać także wszyscy obywatele, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat.
Warto zaznaczyć, że pełnomocnictwo może być udzielone wyłącznie do głosowania na terytorium Polski.
Kto może zostać pełnomocnikiem?
Pełnomocnikiem może zostać każda osoba, która posiada czynne prawo wyborcze. Nie każdy jednak może przyjąć tę funkcję – wykluczone są:
- osoby zasiadające w obwodowej komisji wyborczej właściwej dla obwodu głosowania,
- mężowie zaufania,
- obserwatorzy społeczni,
- kandydaci w danych wyborach.
Jeden pełnomocnik może głosować tylko w imieniu jednej osoby, chyba że przynajmniej jedna z osób udzielających pełnomocnictwa jest członkiem rodziny – wówczas możliwe jest przyjęcie pełnomocnictwa od dwóch osób (np. małżonka, dziecka, wnuka, dziadka, itp.).
Jak złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika?
Wniosek składa się do odpowiedniego organu gminy – wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – osobiście, ustnie lub pisemnie. Wersję papierową należy opatrzyć podpisem własnoręcznym, natomiast elektroniczną – kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo osobistym, za pośrednictwem portalu gov.pl.
Wniosek powinien zawierać:
- dane osobowe i adres zamieszkania zarówno wyborcy, jak i przyszłego pełnomocnika,
- numer PESEL obu stron,
- oznaczenie wyborów, których pełnomocnictwo dotyczy,
- ewentualnie dane kontaktowe (adres e-mail lub numer telefonu) oraz zgodę na ich przekazanie do rejestru kontaktowego.
Dodatkowo należy dołączyć:
- pisemną zgodę osoby, która ma zostać pełnomocnikiem (wzór dostępny na stronie MSWiA),
- kopię aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności – w przypadku osób poniżej 60. roku życia.
Gdzie odbywa się udzielenie pełnomocnictwa?
Pełnomocnictwa udziela się osobiście przed uprawnionym pracownikiem urzędu gminy, najczęściej w miejscu zamieszkania osoby udzielającej pełnomocnictwa. Istnieje jednak możliwość wskazania innego miejsca na terenie gminy, jeśli wyborca wyrazi taką potrzebę we wniosku.
Co z II turą głosowania?
Pełnomocnictwo sporządza się osobno na pierwszą turę głosowania oraz – jeśli będzie przeprowadzona – na ponowne głosowanie. Jeżeli wyborca nie złożył wniosku przed pierwszą turą, może to zrobić pomiędzy głosowaniami, ale nie później niż do 23 maja 2025 r.
Jak odwołać pełnomocnictwo?
Pełnomocnictwo można cofnąć, składając odpowiednie oświadczenie do urzędu gminy do 16 maja 2025 r. Po tym terminie cofnięcie możliwe jest również w dniu głosowania (18 maja) w lokalu wyborczym, pod warunkiem, że pełnomocnik nie oddał jeszcze głosu.
Analogicznie wygląda procedura dla II tury – oświadczenie o cofnięciu pełnomocnictwa można złożyć do 30 maja 2025 r., a w dniu ponownego głosowania (1 czerwca) – również w lokalu wyborczym.
Wyborca, który sam odda głos w lokalu wyborczym, automatycznie unieważnia pełnomocnictwo, jeśli pełnomocnik jeszcze nie skorzystał z upoważnienia.
Głos przez pełnomocnika – gwarancja udziału w demokracji
Głosowanie przez pełnomocnika to ważne narzędzie zapewniające równość wyborczą wszystkim obywatelom, niezależnie od wieku czy stanu zdrowia. Dzięki niemu osoby, które z różnych przyczyn nie mogą udać się do lokalu wyborczego, zachowują prawo wpływu na losy kraju.
Zainteresowani powinni pamiętać, że termin składania wniosków mija 9 maja, a kompletność i poprawność dokumentów mają kluczowe znaczenie. Warto działać już teraz, by uniknąć niepotrzebnych trudności i skorzystać z możliwości, jaką daje głosowanie przez pełnomocnika.
Źródło: niepelnosprawni.pl
