Do 6 maja 2025 roku obywatele wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej mają wyjątkową okazję, by wpłynąć na kształt przyszłych wydatków wspólnoty. Komisja Europejska uruchomiła serię otwartych konsultacji publicznych dotyczących nowej edycji wieloletnich ram finansowych UE — kluczowego dokumentu planistycznego, który decyduje o podziale środków na kolejne lata.

Budżet UE nie jest wyłącznie abstrakcyjną konstrukcją fiskalną – to konkretne pieniądze dla regionów, rolników, naukowców, przedsiębiorców czy instytucji kulturalnych. W ramach kolejnych perspektyw finansowych fundusze europejskie wspierały rozwój transportu publicznego, ochronę środowiska, cyfryzację usług publicznych, wsparcie dla organizacji pozarządowych i edukacji. To właśnie teraz toczy się debata, które z tych priorytetów mają zostać utrzymane, a które wzmocnione.

Tegoroczne konsultacje publiczne są szeroko zakrojone i odbywają się w formie internetowych ankiet, dostępnych w językach urzędowych UE. Można je wypełnić na stronie Komisji Europejskiej, a udział może wziąć każda zainteresowana osoba — niezależnie od poziomu wiedzy czy wcześniejszych doświadczeń z unijnymi programami. Co istotne, głos oddany przez obywatela jest traktowany na równi z tym, który pochodzi od zarejestrowanych organizacji czy instytucji.

Szczególną wagę Komisja przykłada do dwóch obszarów objętych konsultacjami. Pierwszy dotyczy sposobu wdrażania funduszy unijnych we współpracy z państwami członkowskimi i ich regionami. To kluczowa kwestia dla samorządów lokalnych, które są często głównymi beneficjentami i realizatorami projektów europejskich. Drugi obszar odnosi się do finansowania zewnętrznych działań Unii – w tym współpracy rozwojowej, pomocy humanitarnej i polityki sąsiedztwa.

W praktyce oznacza to, że mieszkańcy UE – także z Polski – mogą dziś zabrać głos w sprawie tego, jak i na co Unia powinna wydawać wspólne pieniądze w kolejnych latach. Konsultacje stanowią więc narzędzie demokratycznego wpływu na decyzje finansowe podejmowane na poziomie europejskim. Szczególnie istotne jest to w kontekście trwających debat o roli Unii w transformacji energetycznej, cyfryzacji, polityce migracyjnej czy wsparciu dla obszarów wiejskich.

Komisja Europejska zachęca również organizacje i firmy do udziału, podkreślając znaczenie transparentności. Uczestnictwo instytucjonalne wymaga rejestracji w tzw. Rejestrze przejrzystości UE, co ma zapewnić jasność, kto i w jakim charakterze zgłasza swoje stanowisko. Dla osób prywatnych wystarczy logowanie przy użyciu konta na stronie Komisji lub danych z mediów społecznościowych.

Wyniki konsultacji posłużą jako podstawa do opracowania nowego projektu budżetu Unii Europejskiej na kolejne lata. Ich znaczenie będzie szczególnie duże w kontekście negocjacji politycznych pomiędzy państwami członkowskimi, które — jak pokazują poprzednie rundy ustaleń — potrafią być długie i trudne.

Jeśli więc ktoś zastanawia się, dlaczego w jego regionie nie ma wystarczającej liczby przedszkoli, nowoczesnych dróg rowerowych czy inwestycji w odnawialne źródła energii, warto poświęcić kilka minut na wypełnienie formularza. Być może to właśnie ten głos pomoże Komisji zrozumieć, jak realnie powinien wyglądać budżet odpowiadający na potrzeby mieszkańców Unii.

Ankieta do wypełnienia dostępna jest pod linkiem: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14526-EUs-next-long-term-budget-MFF-performance-of-the-EU-budget/public-consultation_en 

Więcej informacji oraz linki do konsultacji znajdują się na stronie Komisji: https://commission.europa.eu/news/you-can-now-take-part-shaping-next-eu-long-term-budget-2025-02-12_en 

Źródło: funduszeeuropejskie.gov.pl