W 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich złożył wniosek do Trybunału Konstytucyjnego ws. prawa pracowników do zwiększonego wynagrodzenia lub zwiększonego wymiaru czasu wolnego za nadgodziny. Europejska Karta Społeczna ratyfikowana przez Polskę zobowiązuje do uznania prawa pracowników do zwiększonej stawki wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, z zastrzeżeniem wyjątków w przypadkach szczególnych – ale polskie przepisy o tym milczą. TK umorzył postępowanie.

Organ Kontrolny Rady Europy, Komitet Niezależnych Ekspertów uznał, że rekompensatą za pracę w godzinach nadliczbowych zamiast zwiększonego wynagrodzenia może być czas wolny, ale również jego wymiar powinien być wyższy od liczby przeprowadzonych godzin nadliczbowych. Za zgodne z prawem uznano jednak pozbawienie prawa do dodatków za pracę po godzinach pracowników zajmujących stanowiska kierownicze oraz wysokich funkcjonariuszy publicznych.

W ocenie Rzecznika niezgodność z Europejską Kartą Społeczną dotyczyła wymienionych we wniosku przepisów Kodeksu pracy, a także ustawy o służbie cywilnej, ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o służbie zagranicznej, ustawy o pracownikach urzędów państwowych, ustawy o Najwyższej Izby Kontroli oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy

TK postanowieniem z 28 kwietnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym umorzył postępowanie w sprawie wniosku Rzecznika (K 20/15). Trybunał doszedł do wniosku, że Rzecznik zakwestionował zaniechanie ustawodawcze, niepodlegające kognicji trybunału.

Orzeczenie zapadło większością głosów, z trzema zdaniami odrębnymi. 

Źródło: RPO