Odbyte w dniu 21 grudnia b.r. posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego było pierwszym jakie zostało zaplanowane według nowego schematu. Rozpoczęło się bowiem od dyskusji o zagadnieniach strategicznych, zaś omawianie poszczególnych projektów aktów normatywnych nie zostało uporządkowane wg kryterium resortowego, tylko według kryterium trudności. W pierwszej kolejności rozpatrywane były bowiem projekty, które na posiedzeniach poszczególnych zespołów branżowych wzbudziły kontrowersje.

Posiedzenie rozpoczęło się jednak w sposób nieplanowany. W związku ze sprawami bieżącymi poprosił o głos przybyły Przewodniczący Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego Piotr Zgorzelski. Przedstawił on projekt utrzymania w przyszłym roku rezerwy subwencji oświatowej na poziomie 0,6% (czyli dotychczasowym), a nie 0,25% (tak jak wynika to z uchwalonych przepisów). Wyjaśnił, że zmiana taka jest konieczna ze względu na odroczenie terminu obowiązku szkolnego dzieci sześcioletnich oraz reformę szkolnictwa zawodowego. Strona samorządowa uznała, że ze względów formalnych stanowiska poszczególnych korporacji samorządowych zostanie przedstawione na posiedzeniu sejmowej Komisji.

Następnie Komisja przystąpiła do wysłuchania prezentacji dotyczących podstawowych dokumentów planowania strategicznego przygotowywanych obecnie przez rząd. Projekt Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju "Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności" przedstawił osobiście Michał Boni, Minister Administracji i Cyfryzacji, zaś projekt Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju przedstawił Marceli Niezgoda, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Dyskusja nad oboma projektami będzie miała miejsce na początku przyszłego roku kalendarzowego.

Po dyskusji ogólnostrategicznej przyszedł czas na jedną ze strategii branżowych – założenia Paktu dla Kultury przedstawiła Beata Chmiel, Wiceprzewodnicząca Zespołu ds. Paktu dla Kultury. Pakt dla Kultury został podpisany przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej reprezentowaną przez Prezesa Rady Ministrów oraz stronę społeczną reprezentowaną przez ruch Obywatele Kultury. Na mocy Paktu rząd zobowiązał się m.in. do podniesienia poziomu finansowania kultury z budżetu państwa do co najmniej 1% wszystkich wydatków budżetowych, poczynając od roku 2012 oraz wypracowania systemu umożliwiającego przeznaczenie 1% podatku CIT na wsparcie przedsięwzięć kulturalnych. Z innych zadeklarowanych zadań wymienić należy stworzenie programu cyfryzacji dziedzictwa kulturowego oraz systemu bezpłatnego wykorzystywania jego zasobów dla celów edukacyjnych, naukowych i niekomercyjnych oraz stworzenie nowego prawa autorskiego. Przedstawiciele strony rządowej zaapelowali by analogiczne pakty były zawierane przez jednostki samorządu terytorialnego.

Trzecią kwestią strategiczną była informacja o projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Jest to ustawa, w której Ministerstwo Finansów po raz kolejny próbuje wprowadzić ograniczenia w zadłużeniu się jednostek samorządu terytorialnego. Wypowiedź przedstawicielki Ministerstwa, Hanny Majszczyk, Podsekretarza Stanu, wzbudziła pewne wzburzenie w zebranych. Przedstawiciele korporacji samorządowych mogli się bowiem dowiedzieć, że:

• jest to projekt ustawy, o którym toczy się dyskusja od roku (zapomniano jedynie dodać, że propozycje zawarte w ustawie są sprzeczne z ustaleniami jakie wcześniej zapadły);
• wniesienie projektu ustawy były niezbędne wobec braku propozycji ze strony sektora samorządowego (zapomniano jednak dodać, że korporacje samorządowe nie wiedziały o tym, że mają przygotować jakiekolwiek rozwiązania – tym bardziej, że – jak na razie – Komisja Wspólna nie ma inicjatywy ustawodawczej);
• przesunięcie terminu Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych, który miał odbyć się bezpośrednio po posiedzeniu Komisji Wspólnej, znacząco utrudni dyskusję (nie dodano jednak, że projekt jest przed uzgodnieniami międzyresortowymi w ramach – podobno – część resortów zgłosiło druzgocące opinie negatywne).

Jeśli w ten sposób ma wyglądać współpraca między Ministerstwem Finansów a samorządem terytorialnym to radzimy wszystkim przygotować się na ciężkie czasy…

Z porządku obrad zostało zdjęte opiniowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Projekt ten – przygotowany co prawda przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – został bowiem skierowany do parlamentu jako inicjatywa poselska. Tym samym Komisja Wspólna nie ma mandatu do wyrażenia oficjalnej opinii. Mimo to przedstawiciel Związku Powiatów Polskich podziękował resortowi za aktywne prace przygotowawcze.

Ze względu na niezakończone uzgodnienia międzyresortowe z porządku obrad został zdjęty projekt  rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, sposobu funkcjonowania i rodzajów podmiotów leczniczych wykonujących świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu oraz sposobu współdziałania w tym zakresie z instytucjami publicznymi i organizacjami społecznymi. Z kolei projekt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej został odesłany do Zespołu ds. Społeczeństwa Informacyjnego z prawem zajęcia wiążącego stanowiska.

Negatywnie zostały zaopiniowane:

• projekt  ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Opinia miała charakter symboliczny – i tak było wiadome, że ustawa zostanie przyjęta (zwłaszcza, że znajdowała się już w parlamencie). Samorząd terytorialny nie mógł bowiem zaakceptować zwiększenia wydatków o 900 mln zł – gdyż o tyle wzrośnie sumarycznie składka od poszczególnych pracowników samorządowych. Ryszard Grobelny podkreślił przy tym, że niestety nie ma zbytniej możliwości wprowadzenia odpowiednich oszczędności poprzez redukcję zatrudnienia. O ile jest to potencjalnie możliwe w urzędach, to trudno już sobie wyobrazić takie zmiany np. w przedszkolach, gdzie zmniejszenie zatrudnienia przełożyłoby się bezpośrednio na ograniczenie dostępności usług publicznych;
• projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Marek Olszewski wyjaśnił, że demolowanie reformy polegającej na obniżeniu wieku szkolnego jest bardzo kłopotliwe dla jednostek samorządu terytorialnego, które od lat przygotowywały się do takiej sytuacji;
• projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego. Przyczyną negatywnej opinii był fakt, iż strona samorządowa uznaje przedmiotowe rozporządzenie za niekonstytucyjne, jako stanowiące powielenie rozwiązań dotychczas obowiązującego rozporządzenia. Jacek Majchrowski, Współprzewodniczący Komisji Wspólnej wskazał, że od 23 grudnia, kiedy to było wydane poprzednie rozporządzenie, był rok na dokonanie uzgodnień, tymczasem Ministerstwo Finansów odczekało na ostatnią chwilę i przedłożyło identyczny projekt. Postawa taka zasługuje na napiętnowanie. Jednocześnie Marek Wójcik zasygnalizował, że w świetle przedłożonego rozporządzenia należy zastanowić się nad tym, czy wiążące są wcześniejsze uzgodnienia dotyczące poziomu deficytu sektora samorządowego na poziomie 0,6% PKB, gdyż zmiana sposobu liczenia długu wymaga przeanalizowania zasadności progów procentowych.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji został zaopiniowany częściowo pozytywnie. Zarzuty dotyczące niekonstytucyjności rozwiązań w części nie dotyczącej samorządu terytorialnego pozostawione zostały do rozpatrzenia w toku prac parlamentarnych i weryfikacji projektu przez Prezydenta RP. Jednoznacznie negatywnie jest natomiast opiniowana zmiana art. 174 nowelizowanej ustawy, gdyż może prowadzić do istotnych problemów w sektorze samorządu terytorialnego.

Kuriozalna decyzja została podjęta wobec trzech rozporządzeń dotyczących bezpieczeństwa na obszarach wodnych:

1. projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia wyznaczonych obszarów wodnych w sprzęt ratunkowy i pomocniczy, urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze oraz sprzęt medyczny, leki i artykuły sanitarne;
2. projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie sposobu oznakowania i zabezpieczenia obszarów wodnych oraz wzorów znaków zakazu, nakazu oraz informacyjnych i flag;
3. projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie minimalnych wymagań dotyczących liczby ratowników wodnych zapewniających stałą kontrolę wyznaczonego obszaru wodnego. 

Minister Spraw Wewnętrznych pierwotnie planował zachowanie obecnych wymogów, jednakże na wniosek Związku Województw RP wymogi te zmienił dostosowując system ratownictwa do współczesnych wymogów. Miało się to jednak wiązać z vacatio legis, które – w opinii Rządowego Centrum Legislacji – okazało się niemożliwe (o ile wprowadzenie literalne vacatio legis faktycznie nie było możliwe, to nikt nie wie dlaczego nie można było w przepisach przejściowych wpisać wymogów pokrywających się ze współczesnymi). Sytuacja ta sprowokowała do dość chaotycznej dyskusji co do skutków finansowych zaproponowanych rozwiązań zakończonych wnioskiem Jacka Protasa, przedstawiciela ZW RP, marszałka województwa warmińsko-mazurskiego, o zaakceptowanie pierwotnej wersji projektów. W konsekwencji Komisja Wspólna odniosła się do nieaktualnych projektów, zawierających w dodatku wadliwe rozwiązania…

Pozytywnie zostały zaopiniowane:

1. propozycja kryteriów do oceny i weryfikacji wniosków dofinansowanych z rezerwy subwencji ogólnej w 2012 roku;
2. projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi;
3. projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami;
4. projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego sposobu określania wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający  się o uzyskanie zezwolenia w zakresie opróżniania  zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych; 
5. projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.  Pozytywne zaopiniowanie tego projektu było możliwe dzięki wydłużeniu okresu dostosowawczego dla przedsiębiorstw prowadzących obecnie działalność w sektorze śmieciowym;
6. projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia wzorów formularzy oświadczeń majątkowych radnego województwa, członka zarządu województwa, skarbnika województwa, sekretarza województwa, kierownika wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej, osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego wojewódzką osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu marszałka województwa; 
7. projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia wzorów formularzy oświadczeń majątkowych radnego powiatu, członka zarządu powiatu, sekretarza powiatu, skarbnika powiatu, kierownika jednostki organizacyjnej powiatu, osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego powiatową osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu starosty; 
8. projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia wzorów formularzy oświadczeń majątkowych radnego gminy, wójta, zastępcy wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki organizacyjnej gminy, osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu wójta.
9. projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie wzorów druków informacji dotyczącej opłaty za wydobytą kopalinę, opłaty za podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz podziemne składowanie odpadów;
10. projekt rozporządzenia Ministra Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000;
11. projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu przeprowadzania oceny terenu przeznaczonego pod lokalizację obiektu jądrowego, przypadków wykluczających możliwość uznania terenu za spełniający wymogi lokalizacji obiektu jądrowego oraz w sprawie wymagań dotyczących raportu lokalizacyjnego dla obiektu jądrowego;
12. projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad tworzenia i działania Lokalnych Komitetów Informacyjnych oraz ich współpracy z inwestorami obiektów energetyki jądrowej lub kierownikami jednostek organizacyjnych prowadzących działalność związaną z narażeniem;
13. projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie zatwierdzenia Programu rzeczowo-finansowego wykorzystania środków Funduszu Kolejowego w 2012 roku;
14. projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego zmieniającego rozporządzenie w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na promocję gospodarczą Polski Wschodniej, stworzenie sieci współpracy centrów obsługi inwestora, tworzenie i rozwój klastrów, tworzenie polityki rozwoju regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013;
15. projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o opróżnienie lokalu lub pomieszczenia albo o wydanie nieruchomości;
16. projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie określenia wzorów wniosków o udostępnienie danych z ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych;
17. projekt rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazw obiektów fizjograficznych;
18. projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw;
19. projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego  w sprawie Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”;
20. projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego  w sprawie Medalu  „Zasłużony dla Kultury Polskiej”;
21. projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego  w sprawie nadawania tytułu honorowego „Mistrz Rzemiosł Artystycznych”;
22. projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego  w sprawie sposobu prowadzenia i udostępnienia rejestru instytucji kultury;
23. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej  w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli;
24. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej  zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach;
25. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej  zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego;
26. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej  w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym;
27. projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi  zmieniającego rozporządzenie  w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy technicznej w ramach Programu Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013;
28. projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie  w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa;
29. projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi  w sprawie trybu przekazywania nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w razie ustanowienia lub wygaśnięcia trwałego zarządu oraz trybu ustalania i wnoszenia opłat;
30. projekt  rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie w sprawie leczenia substytucyjnego;
31. projekt  rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie postępowania podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ze  zwłokami pacjenta w przypadku śmierci pacjenta;
32. projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego zakresu i trybu udzielania zakładom ubezpieczeń informacji o stanie zdrowia ubezpieczonych lub osób, na rzecz których ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia oraz sposobu ustalania wysokości opłat za udzielenie tych informacji;
33. projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzorów upoważnień do wykonywania kontroli przez Służbę Celną;
34. projekt  rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania postanowień o pozostawieniu bez rozpatrzenia wniosków o wydanie interpretacji ogólnych oraz do wykonywania niektórych czynności związanych ze złożonymi wnioskami;
35. projekt  rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru wniosku o wydanie interpretacji ogólnej oraz sposobu uiszczenia opłaty od wniosku;
36. projekt zbiorczej informacji o zaległościach przedsiębiorstw we wpłatach świadczeń należnych na rzecz sektora finansów publicznych.

Wydanie pozytywnej opinii wobec projektów:

• rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych;
• rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej

zostało wstrzymane do czasu wprowadzenia odpowiednich zmian ustawowych.

W ramach spraw różnych ustalona została tematyka dyskusji strategicznych w Komisji Wspólnej w I półroczu 2012 roku. W styczniu Komisja pochyli się nad problematyką ochrony zdrowia.

Jednocześnie poinformowano, że w związku z przyjętą zasadą alteracji od 1 stycznia 2012 roku obowiązki Współprzewodniczącego Komisji Wspólnej przejmuje Krzysztof Żuk, Prezydent Lublina, jako przedstawiciel Unii Metropolii Polskich.