Wojewoda Śląski stwierdził w całości nieważność uchwały w sprawie nadania Statutu Młodzieżowej Radzie Miasta. W uzasadnieniu organ wskazuje na istotne naruszenie m.in. zakazu dyskryminacji (art. 32 Konstytucji), wymogu jasności przepisów prawnych czy zasady praworządności (art. 7 Konstytucji).
Organ nadzoru wskazał, iż ordynacja wyborcza do Młodzieżowej Rady, naruszała art. 5b ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym, ograniczając krąg osób uprawnionych do wyboru członków Rady. Zgodnie ze Statutem, warunkiem czynnego prawa wyborczego do Rady jest zamieszkanie na terenie Gminy oraz uczęszczanie do ósmej klasy szkoły podstawowej lub do szkoły ponadpodstawowej w tej gminie. Organ podkreśla, że czynne prawo wyborcze powinno przysługiwać mieszkańcom gminy, bez względu na lokalizację szkoły, do której uczęszczają, gdyż realizuje to zasadę równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji.
Legalność całej uchwały podważał brak obligatoryjnych elementów wskazanych przez ustawę. Przykładem był brak uregulowania zasad delegowania przedstawicieli młodzieżowej rady gminy na zorganizowanie wydarzenia w Statucie Rady. Nie określono żadnych wymagań, jakie musiał spełniać opiekun młodzieżowej rady. Mimo, iż jego ustanowienie jest fakultatywne, Rada, decydując się na posiadanie takiego opiekuna, powinna określić w statucie szczegółowe wymagania, które musi spełnić, zakres jego obowiązków czy zasady jego odwoływania. Braki widoczne były także w przepisach szczegółowych dotyczących Wiceprzewodniczącego oraz Sekretarza Rady.
Zastrzeżenia organu nadzoru budziło utworzenie organów młodzieżowej Rady, czyli Zarządu Rady oraz Komisji Rewizyjnej. Wojewoda podkreślił, iż brak jest regulacji dot. wspomnianej komisji rewizyjnej, a także jej zadań. Podobnie wątpliwa jest koncepcja powołania Zarządu, gdyż brak w statucie określenia zadań Zarządu. Ponadto Przewodniczący Rady niejako wyczerpuje możliwe ramy zadaniowe w ramach organu doradczego, jakim jest młodzieżowa rada.
W ocenie wojewody, Rada Miasta używając wyrazów: „w szczególności”, doprowadziła do tego, że wskazany przez Radę katalog zadań realizowanych przez Młodzieżową Radę był katalogiem przykładowym, co stanowiło naruszenie zasady praworządności. Katalog ten winien być określony w sposób definitywny i jednoznaczny, a zatem w formie katalogu zamkniętego.
Kolejnym przykładem naruszenia tej zasady było niejasna kwestia usprawiedliwiania nieobecności radnego u Przewodniczącego Rady. Po pierwsze, nie określono co należy rozumieć przez nieobecność nieusprawiedliwioną, po drugie nie wskazano żadnych zasad, na których podstawie miałoby owo usprawiedliwienie nastąpić. Prowadziło to do zupełniej swobody Przewodniczącego, co należy uznać za nieprawidłowe, zwłaszcza w kontekście sankcji przepowiedzianej w Statucie tj. odwołania radnego w przypadku pięciokrotnej, nieusprawiedliwionej nieobecności.
Wojewoda wskazał, iż niektóre przepisy były możliwe do zastosowania np. głosowanie w trybie elektronicznym. W uchwale nie określono szczegółowych zasad przeprowadzenia takiego głosowania.
Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze nr NPII.4131.1.108.2022 Wojewody Śląskiego z dnia 27 stycznia 2022 r.
