W związku z wątpliwościami interpretacyjnymi, które pojawiły się na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, Związek Powiatów Polskich zwrócił się do Ministerstwa Finansów z prośba o interpretacje.
Pytania dotyczyły dwóch zagadnień:
- Zgłaszania do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) stowarzyszeń i fundacji.
- Informowania przez jednostki współpracujące o sposobie wykorzystania zaleceń zawartych w strategii co najmniej raz na 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Marcin Stec, Dyrektor Departamentu Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów odpowiadając na pierwsze pytanie wskazał, że stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego lub fundacje mają obowiązek dokonywania zgłoszeń do CRBR zawsze bez względu na czynniki indywidualne – np. czy te podmioty są instytucjami obowiązanymi w rozumieniu ustawy lub czy prowadzą działalność gospodarczą. Natomiast w zakresie wskazania beneficjenta rzeczywistego należy stosować art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy. Jak wskazał Pan Dyrektor z definicji ustawowej wynika zatem, że beneficjentem rzeczywistym jest osoba, która może decydować o istotnych sprawach w podmiocie zobowiązanym do zgłoszenia, a swoją pozycję może czerpać nie tylko z uprawnień korporacyjnych, ale także z okoliczności faktycznych.
W kontekście pytania drugiego, dyrektor Marcin Stec wskazał, że zgodnie z art. 32 ust. 3 pkt 1 ustawy jednostki współpracujące (w tym zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 8 ustawy - organy jednostek samorządu terytorialnego) przekazują do Generalnego Inspektora informacje o sposobie wykorzystania zaleceń zawartych w strategii, w zakresie w jakim ich one dotyczą. Ponieważ, jak wskazał Pan dyrektor obecnie strategia nie zawiera zaleceń adresowanych do jednostek samorządu terytorialnego to norma prawna zawarta w art. 32 ust. 3 pkt 1 ustawy nie jest wypełniona i tym samym jednostki samorządu terytorialnego nie mają obowiązku przekazywania informacji o sposobie wykorzystania zaleceń zawartych w strategii.
Poniżej zamieszczamy pełną treść odpowiedzi resortu finansów, którą sugerujemy pobrać i zachować.
W zakresie realizacji przez starostów zadań z zakresu ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu pojawiły się także następujące wątpliwości:
1) W jaki sposób wyłonić instytucję obowiązaną?
Przepisy ustawy nie precyzują jakie działania należy podjąć w tym zakresie. Podstawą prawną egzekwowania od nadzorowanych stowarzyszeń i fundacji złożenia stosowanego oświadczenia jest obok właściwych przepisów ustawy - Prawo o stowarzyszeniach i ustawy o fundacjach, art. 130 ust. 2 i art. 14 ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Starosta powinien więc podjąć działania zmierzające do poinformowania nadzorowanych podmiotów o dotyczących ich obowiązkach, tak aby ta informacja do zainteresowanych dotarła. Zamieszczenie więc informacji np. na stronie internetowej starostwa, na stronie Facebook czy w kwartalnej gazetce jest dobrym rozwiązaniem ale warto uprzednio przynajmniej w jednej korespondencji tradycyjnej poinformować o obowiązkach wynikających z ustawy i o stronach internetowych czy gazetach, które warto śledzić ponieważ będą tam publikowane bieżące informacje w tym zakresie. Może to mieć szczególnie istotne znaczenie dla nowych podmiotów. Oczywiście możliwe jest także przesyłanie wiadomości e-mail, najlepiej z zaznaczeniem potwierdzenia odbioru i odczytania.
2) Jak należy postąpić i jakie działania należy podjąć w przypadku tzw. stowarzyszeń martwych, nieaktywnych?
Jeżeli korespondencja powraca od adresatów z adnotacją: nie podjęto w terminie lub adresat nie mieszka albo że podmiot "nie" istnieje w pierwszej kolejności należałoby sprawdzić, czy o danym stowarzyszeniu czy fundacji oraz o ich działalności można odszukać jakieś informacje np. w Internecie. Warto także spróbować skontaktować się z osobami, które były członkami danego podmiotu (na podstawie danych rejestrowych). Jeżeli żadne działania nie przynoszą skutku przepisy ustawy - Prawo o stowarzyszeniach przewidują możliwość wystąpienia przez organ nadzorujący (starostę) do sądu o ustanowienie kuratora (art. 30) lub rozwiązanie stowarzyszenia (art. 31).
3) Czy w przypadku braku instytucji obowiązanych konieczne jest sporządzanie planu kontroli, o którym mowa w art. 131 ust. 5 ustawy?
Roczny plan kontroli zawiera w szczególności: wykaz podmiotów podlegających kontroli, zakres kontroli oraz uzasadnienie jej przeprowadzenia. Plan kontroli jest więc ściśle związany z informacjami o instytucjach obowiązanych. W przypadku, gdy na terenie powiatu nie zidentyfikowano instytucji obowiązanych trudno mówić o możliwości przygotowania planu. W takiej sytuacji sugeruję opracowanie ramowej procedury postępowania kontrolnego na wypadek, gdyby po terminie przekazania planu pojawiły się instytucje obowiązane a do Generalnego Inspektora przesłanie w ustawowym terminie informacji o procedurze kontroli i braku instytucji obowiązanych na dzień jej przygotowania. Jeżeli później pojawią się instytucje obowiązane procedura może zostać zaktualizowana o wskazanie podmiotu podlegającego kontroli, zakresu kontroli i uzasadnienie i przekazana do GIIF.
 Stanowisko Ministerstwa Finansów | 94 kB |
