W omawianej sprawie sporną była kwestia granic kontroli decyzji wydanej w trybie art. 271 ust. 7 Prawa wodnego, tj. decyzji określającej wysokość opłaty stałej w sytuacji, gdy strona kwestionuje podstawy ustalania takiej opłaty, mimo że nie wnosiła reklamacji od wydanej informacji ustalającej wysokość opłaty rocznej za usługi wodne. Według organu odwoławczego, odnoszenie się do zasadności ustaleń obowiązku uiszczenia opłaty stałej za korzystanie z usługi wodnej, na etapie decyzji podjętej w trybie art. 271 ust. 7 p.w., jest spóźnione. Według Skarżącego, ze wskazanego przepisu wynika, że odnosi się do określenia wysokości opłaty, co umożliwia także kwestionowane ustaleń stanu faktycznego oraz wykładni i zastosowania przepisów dotyczących naliczenia opłaty. WSA w Szczecinie przyznał rację Skarżącemu. Dlaczego?
W pierwszej kolejności WSA powołał się na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawione w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 sierpnia 2020 r., sygn. akt II OSK 523/20, zgodnie z którym: „Skoro (...) przepis ustawy wyraźnie wskazuje, iż organ w decyzji wydanej na podstawie art. 271 ust. 7 Prawa wodnego określa wysokość opłaty stałej, to brak jest jakichkolwiek przesłanek dla przyjmowania, iż istnienie obowiązku uiszczania określonej w tej decyzji opłaty stałej, jak i jej wysokości nie podlega kontroli w administracyjnym toku instancji oraz kontroli sądu administracyjnego, do którego wydana na tej podstawie decyzja została zaskarżona, a wiążąca w tym zakresie jest niezakwestionowana reklamacją informacja roczna”.
Wojewódzki Sąd przypomniał o tym, że istotą pozwolenia wodnoprawnego jest określona w tej decyzji możliwość korzystania z wód lub też oddziaływania na te wody. Jak wynika z treści art. 268 ust. 1 pkt 3a p.w. opłatę pobiera się „za odprowadzanie do wód - wód opadowych lub roztopowych”; ponadto odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych musi następować za pośrednictwem otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej służących do odprowadzania opadów atmosferycznych albo systemów kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast. W konsekwencji w ocenie Sądu istnienie tych systemów kanalizacji jest więc warunkiem powstania obowiązku poniesienia opłaty za tę usługę wodną. Zgodnie zaś z treścią art. 271 ust. 1 p.w., wysokość opłaty stałej za odprowadzanie wód (...) ustalają Wody Polskie, co oznacza w sposób oczywisty, że opłata stała może być ustalona tylko i wyłącznie za odprowadzanie wód, a nie za potencjalną możliwość takiego odprowadzania – stwierdził WSA. Równocześnie wskazał, że jego zdaniem nie można z zasady dotyczącej ustalania wysokości świadczenia wywodzić zasady samej wymagalności tego świadczenia, tj. z zasady ustalania wysokości opłaty kreować zasadę dotyczącą powstania obowiązku uiszczenia tej opłaty.
Według Sądu organ uprawiony do ustalenia opłaty stałej nie może zatem abstrahować od okoliczności faktycznych sprawy i poprzestawać wyłącznie na fakcie uzyskania przez dany podmiot ostatecznego pozwolenia wodnoprawnego, gdyż sam fakt wydania pozwolenia wodnoprawnego, tak jak wskazywał to Skarżący, nie stwarza rzeczywistej możliwości korzystania z określonej w nim usługi wodnej. Ta rzeczywista możliwość aktualizuje się dopiero wówczas, gdy powstaną odpowiednie dla danej usługi urządzenia wodne – orzekł WSA.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 4 lutego 2021 r., II SA/Sz 557/20
Źródło: CBOSA
