Przepisy nie dopuszczają jakiegokolwiek przymusowego członkostwa w spółce wodnej. Również z art. 441 ust. 1 ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne wynika, że spółki wodne oraz związki wałowe są niepublicznymi formami organizacyjnymi, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby fizyczne lub prawne na zasadzie dobrowolności i mają na celu zaspokajanie wskazanych przepisami ustawy potrzeb w zakresie gospodarowania wodami.

Jeden z obywateli poskarżył się do Rzecznika Praw Obywatelskich na odmowę wykreślenia go z listy członków spółki wodnej. Wniosek obywatela spotkał się z negatywną odpowiedzią ze strony spółki.

Powołując się na konstytucyjną wolność zrzeszania się, wnioskodawca poprosił Rzecznika o interwencję w sprawie przymusowego członkostwa w spółce wodnej. Po kilku pismach do spółki wodnej (i po interwencji starosty powiatowego) spółka wykreśliła wnioskodawcę z listy członków.

Rzecznik stoi na stanowisku o całkowitej dobrowolności członkostwa w spółkach wodnych, nawet jeśli nastąpiło ono z mocy prawa. Art. 58 Konstytucji wyraża pełną swobodę każdego obywatela do zrzeszania się. Wynika z niej nie tylko swoboda przystępowania do różnych gremiów i zrzeszeń, ale również możliwość swobodnego występowania z nich.

Źródło: RPO