6 lipca br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zasadach rozliczeń w podatku VAT oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego.
Od 1 stycznia 2017 r. zostanie wprowadzona obowiązkowa centralizacja rozliczeń w jednostkach samorządu terytorialnego w zakresie podatku VAT. Do końca 2016 r. nie będą kwestionowane rozliczenia dokonywane przez samorządy z zastosowaniem dotychczasowego modelu rozliczeń.
Zmiany są konieczne w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław przeciwko ministrowi finansów oraz uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 października 2015 r. Zgodnie z orzeczeniem TSUE samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o VAT. Oznacza to, że wszelkie czynności przez nie dokonywane w zakresie podatku VAT, powinny być „scentralizowanie”, czyli rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła. Samorządowe zakłady budżetowe i jednostki budżetowe gmin nie są podatnikami VAT – podatnikami VAT są gminy.
Zgodnie z projektem ustawy, scentralizowanie rozliczeń nastąpi „w przód”. Samorządy będą mogły jednak podjąć decyzję o dokonaniu korekt rozliczeń (uwzględniając model scentralizowany – gmina rozlicza VAT jako podatnik). Samorządy same zdecydują jaki okres objąć scentralizowanym modelem rozliczeń, składając korekty deklaracji podatkowych za wszystkie okresy rozliczeniowe, w których jednostki organizacyjne rozliczały odrębnie podatek, licząc od najwcześniejszego okresu rozliczeniowego, za jaki zostały złożone te korekty, do momentu wprowadzenia modelu scentralizowanego.
Nie będzie możliwe sporządzanie korekt wybiórczych, czyli tylko za wybrane przez samorządy okresy rozliczeniowe. Sporządzenie korekt musi obejmować w szczególności: skorygowanie wysokości deklarowanego obrotu, m.in. przez uwzględnienie obrotów jednostek budżetowych dotychczas zwolnionych z VAT oraz zastosowanie w odliczeniach podatku naliczonego zasad dotyczących tzw. prewspółczynnika.
W związku z tym, że wyrok TSUE może skutkować w niektórych przypadkach korzystania przez samorządy z programów finansowanych ze środków przeznaczonych na realizację projektów zmianą kwalifikowalności podatku VAT w części dotyczącej kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług finansowanej z tych środków – w projekcie ustawy przewidziano brak konieczności zwrotu tych środków od beneficjentów w przypadku braku korekty podatku naliczonego.
Źródło: KPRM
