Czy urzędnik, który nie chce wypełniać anonimowych testów i ankiet dotyczących przestrzegania zasad etycznych powinien być za to karany?
Wypełnianie przez urzędników anonimowych ankiet czy testów, dotyczących przestrzegania zasad etycznych w urzędzie ze swego założenia nie może stanowić jakiegokolwiek obowiązku czy przymusu dla pracowników samorządowych.
Jest to narzędzie, które ma służyć usprawnieniu infrastruktury etycznej i w takiej też formie powinno zostać zaprezentowane pracownikom urzędu. Ankieta i test są anonimowe, co daje gwarancję poufności i rzetelności wskazywanych w niej odpowiedzi. Stanowią ona także element badania poziomu etycznego wśród pracowników urzędu. Mają one służyć stałemu monitorowaniu przestrzegania zasad etycznych w urzędzie.
Można zorganizować spotkania dla pracowników urzędu, podczas których wyjaśni się cel przeprowadzania anonimowych ankiet czy testów wśród pracowników. Rozwianie wątpliwości pracowników urzędu co do słuszności i znaczenia wypełniania ankiet i testów może stanowić dobrą drogę w kierunku diagnozowania problemów etycznych z jakimi urząd powinien jeszcze się zmierzyć.
Oczywiście z uwagi na powyższe w urzędzie nie powinien być stosowany żaden system kar za brak chęci do wypełniania tych dokumentów. Jeżeli jednak uda się zmobilizować chodź część pracowników to będzie to duży sukces a może efekty jakie przyniesie wyciąganie wniosków z tychże ankiet i testów zmobilizują pozostałych pracowników do włączenia się w tę procedurę.
Z tematem tym związany jest także opór pracowników do podpisywania dokumentów dotyczących przestrzegania zasad etycznych w urzędzie.
Co do zasady przestrzeganie zasad etycznych nie wymaga złożenia takiej deklaracji przed pracownika samorządowego, w formie chociażby stosownego podpisu pod jakimś dokumentem – wyłączając oczywiście Kodeks Etyki w sytuacji jeżeli jego postanowienia przewidują, że pracownicy mają obowiązek podpisać oświadczenie o tym, że zapoznali się z jego postanowieniami i przyjmują do stosowania.
Zazwyczaj dokumenty dotyczące przestrzegania zasad etyki w urzędzie nie stanowią żadnego novum dla pracowników samorządowych. Zawierają one bowiem powtórzenie obowiązków jakie nakłada ustawa o pracownikach samorządowych oraz zbiór moralnych zasad obowiązujących w każdym społeczeństwie.
Żaden przepis prawa nie przewiduje środków do zmobilizowania pracownika do podpisania oświadczenia o przestrzeganiu takich zasad, ani żaden przepis nie przewiduje konsekwencji w przypadku odmowy złożenia takiego oświadczenia.
Jednakże pośrednio pracownik samorządowy, jest zobowiązany do przestrzegania zasad etycznych na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych, która nakłada na tę grupę osób obowiązek sumiennego, sprawnego oraz bezstronnego wykonywania swoich obowiązków a także przestrzegania przepisów obowiązującego prawa.
