Do członków zarządu związku międzygminnego nie stosuje się odpowiednio przepisów dotyczących statusu radnego.
Artykuł 69 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym nakazuje jedynie odpowiednie stosowanie do zgromadzenia związku przepisów dotyczących rady gminy. Chodzi zatem o przepisy regulujące działalność rady gminy, które odpowiednio należy odnieść do funkcjonowania zgromadzenia związku międzygminnego. W żadnym jednak razie odesłanie z art. 69 ust. 3 nie obejmuje odpowiedniego stosowania do członków zarządu związku przepisów dotyczących statusu radnego. W związku z powyższym brak jest normy materialnoprawnej upoważniającej zgromadzenie związku międzykomunalnego do przyznawania diet członkom zarządu związku. Podstawy prawnej do podjęcia uchwały w tym przedmiocie nie dają powołane w przepisy art. 25 ust. 4 w zw. z art. 69 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym.
W orzecznictwie wyrażono już dalej idący pogląd, że brak jest podstaw do przyznania diet członkom zgromadzenia związku międzygminnego, z uwagi na zasadnicze różnice w ich statusie prawnym w stosunku do statusu radnego (por. wyroki tut. Sądu: z dnia 19 czerwca 2012 r., sygn. akt IV SA/Gl 883/11 i z dnia 9 października 2012 r., sygn. akt IV SA/Gl 180/12; wyrok WSA w Lublinie z dnia 31 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 732/11), a to właśnie zgromadzenie związku jest niejako odpowiednikiem rady gminy, jako organ stanowiący i kontrolny i do niego wyraźnie adresowana jest norma art. 69 ust. 3 ustawy samorządowej, odsyłając do przepisów o radzie gminy. Tym bardziej przepisów o dietach dla radnych nie można odnosić do członków zarządu związku. Jest to organ wykonawczy związku (art. 73 ust. 1 cyt. ustawy), a więc odpowiednik wójta w strukturze organów gminy. Wójtowi natomiast nie przysługują diety przewidziane dla radnych, a jedynie diety z tytułu podróży służbowych, wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy obejmujących także pracowników samorządowych, stosownie do art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. Z tych uprawnień wójtowie mogą też korzystać o ile wchodzą w skład zarządu związku międzygminnego, podobnie jak i ich zastępcy, będący pracownikami samorządowymi. Z kolei ewentualny udział radnych w zarządzie może być uwzględniony przez właściwe rady gmin przy ustaleniu wysokości diet, stosownie do art. 25 ust. 8 ustawy o samorządzie gminnym.
Zwrócić nadto należy uwagę na okoliczność, że wszyscy członkowie zarządu związku mogą być zatrudnieni jako pracownicy samorządowi, jeżeli statut związku tak postanowi (art. 4 ust. 1 lit. d ustawy o pracownikach samorządowych). Wówczas za pracę w zarządzie pobierają wynagrodzenie, co wyklucza samoistnie możliwość uzyskiwania diet należnych radnym. Tak więc kwestia braku jakichkolwiek świadczeń pieniężnych dotyczyć może jedynie nieetatowych członków zarządu, nie będących także radnymi. W takim razie pełnią oni swoją funkcję całkowicie społecznie, co z punktu widzenia zasad konstytucyjnych nie budzi zastrzeżeń, gdyż sama ustawa samorządowa dopuszcza tego typu sytuacje np. w stosunku do członków organów jednostek pomocniczych, dla których przyznanie diet i zwrotu kosztów podróży służbowej nie jest obligatoryjne (art. 37b ustawy). Udział w zarządzie związku jest przy tym dobrowolny, a więc odbywa się na płaszczyźnie akceptacji przez członków zarządu obowiązujących w związku reguł.
Źródło: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 9 listopada 2012 r. IV SA/Gl 1476/11
