Pracownicy ośrodków adopcyjnych, podobnie jak pracownicy placówek opiekuńczo-wychowawczych w opinii rządu przestali być nauczycielami. Zatem przepisy dotyczące nauczycieli (Karta Nauczyciela) ich nie obejmują. Zupełnie inaczej widzi to opozycja: ci pracownicy nadal są nauczycielami; rząd złamał umowę z nimi, trzeba to naprawić.
Projekt ustawy
Posłowie PiS złożyli w Sejmie w grudniu 2013 r.projekt ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (druk 2114). W środę 4 lutego odbędzie się jego pierwsze czytanie. Autorzy przewidują w nim przywrócenie statusu nauczycieli wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym zatrudnionym przed dniem 1 stycznia 2004 r. w publicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz w ośrodkach adopcyjnych.
Status ten został uchylony przepisami ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dniem wejścia jej w życie, tj. z początkiem roku 2012. Dla pracowników publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych rząd przewidział dwuletni okres przejściowy, po którym osoby te stały się (od początku 2014 r.) pracownikami samorządowymi. Natomiast nie zastosowano tego rozwiązania wobec pracowników ośrodków adopcyjno-opiekuńczych. Ośrodki te prowadzone były przez samorząd powiatowy jako zadanie własne. Tak było do wejścia w życie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ustawą rząd i parlament scedowały to zadanie na samorząd województwa, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. W konsekwencji od stycznia 2012 r. powiatowe ośrodki adopcyjno-opiekuńcze uległy likwidacji, a w ich miejsce powołano wojewódzkie ośrodki adopcyjne. Ich zadaniem - co podkreśla rząd w swoim stanowisku - jest wyłącznie prowadzenie procedur związanych z przysposobieniem, a nie jak dotychczas również spraw związanych z rodzicielstwem zastępczym.
Złamano umowę, pozbawiono praw nabytych
W opinii autorów projektu, w 2003 r. w nowelizacji ustawy o systemie oświaty i zmianie niektórych innych ustaw zapisano, że nauczyciele i wychowawcy zatrudnieni przed dniem 1 stycznia 2004 r. w placówkach socjalizacyjnych zachowują swoje uprawnienia wynikające z Karty Nauczyciela do czasu utrzymania zatrudnienia w danej placówce. Wejście w życie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w 2012 r. w opinii posłów PiS „złamało konsensus społeczny” ustalony z tą grupą zawodową. Spowodowało wykluczenie jej członków z zawodu nauczycielskiego. Bowiem "w toku trwających stosunków pracy zmienił się okres obowiązywania Karty Nauczyciela dla grupy zawodowej nauczycieli i wychowawców placówek socjalizacyjnych z okresu zatrudnienia na okres dwóch lat od momentu wejścia w życie ustawy, tj. do 31 grudnia 2013 roku lub 1 stycznia 2014 roku, jeżeli będzie to dla nauczyciela lub wychowawcy dzień pracy. Nie ustalono sposobu zmiany statusu zawodowego tej grupy nauczycieli, co powoduje niespójność rozwiązań stosowanych przez pracodawców. Według autorów rozwiązania "istnieje poważne zagrożenie, że samorządy terytorialne (pracodawcy) wykorzystując niejednoznaczność zapisów ustawy będą dążyć do pogorszenia warunków pracy i płacy tych wychowawców, przykładowo poprzez obniżenie pensji”.
Rząd przeciw
Rząd jest przeciwny zaproponowanemu rozwiązaniu. Jak czytamy w stanowisku do projektu „(…) część pracowników, która uprzednio zajmowała się przysposobieniem, znalazła zatrudnienie w ośrodkach adopcyjnych, a część, która zajmowała się rodzinami zastępczymi – u organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Wobec tak szerokich zmian strukturalnych, ale przede wszystkim wobec faktu, że zadaniem pracowników likwidowanych ośrodków adopcyjno-opiekuńczych nie była praca z dzieckiem, podjęto decyzję o niewprowadzaniu analogicznego okresu przejściowego, jaki zastosowano w stosunku do wychowawców w publicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych.”. Rząd podkreśla, że „ośrodki adopcyjne nie pełnią w stosunku do dzieci żadnych funkcji edukacyjnych” oraz że „(...) już od 14 lat placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjne nie są elementem systemu oświaty”, a "system opieki zastępczej nad dziećmi zmienił się w ten sposób, że placówki opiekuńczo-wychowawcze mają mieć formę zbliżoną do rodzinnej, a rolą ośrodków adopcyjnych jest prowadzenie procedur przysposobienia". Rząd podkreśla, że aby osiągnąć te cele dąży się do maksymalnie elastycznego sposobu zatrudnienia wychowawców w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Poza powyższymi argumentami przywoływane jest również uzasadnienie natury konstytucyjnej, podniesione przez biuro analiz Sądu Najwyższego, o nierównym traktowaniu pracowników placówek opiekuńczo-wychowawczych.
Starcie argumentów 4 lutego
Projektem zajmą się w środę 4 lutego trzy komisje sejmowe.
Źródło sejm.gov.pl
