28 marca br. Konwent Powiatów Województwa Dolnośląskiego zajął stanowisko w sprawie wskaźnika zadłużenia wynikającego z art. 243 ustawy o finansach publicznych.
W swoim wystąpieniu uczestnicy Konwentu krytycznie ocenili obowiązujące uregulowania dotyczące limitu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego, zawarte w art. 243 ustawy o finansach publicznych.
Zdaniem samorządowców, wskaźnik nie tylko że nie umożliwia JST przedterminowej spłaty zadłużenia z wolnych środków, lecz nie umożliwia też jego spłaty w zaplanowanym terminie, pomimo, iż ich sytuacja finansowa (generowana nadwyżka budżetowa) na to pozwala. Jak informują w wystąpieniu dolnośląscy samorządowcy wskaźnik wręcz wymusza na niektórych JST przesunięcie tego terminu na późniejszy okres (tzw. rolowanie długu), co naraża samorząd na dodatkowe koszty z tym związane. Uwolnione w wyniku przesunięcia w czasie spłaty zobowiązań środki nie mogą być przeznaczone na wydatki bieżące, lecz wyłącznie na wydatki majątkowe, czyli inwestycyjne.
Kolejnym elementem negatywnym, o którym wspominają starostowie, jest fakt, że do wyliczenia wskaźnika zadłużenia przyjęty został zbyt krótki okres 3 lat, co przy uwzględnieniu w średniej dochodów z tego okresu zdarzeń incydentalnych (dochodów nieperiodycznych) ma istotny wpływ na jego wartość. "Logika wskazywałaby, że brak dochodów incydentalnych powinien być neutralny dla wartości wskaźnika, ponieważ oznacza w danym roku budżetowym także brak wydatków nimi finansowanych w latach poprzednich. Tymczasem tak nie jest, bo średnia dochodów z trzech lat poprzedzających uchwalenie budżetu na dany rok budżetowy uwzględnia te dochody. Konieczne jest zatem wyeliminowanie tych dochodów z podstawy jego wyliczania, co znacząco wpłynęłoby na urealnienie jego wartości lub przynajmniej wydłużenie tego okresu do np. 7 lat, co spowodowałoby osłabienie negatywnego wpływu tych zdarzeń na wysokość tego wskaźnika." - czytamy w stanowisku przyjętym przez Konwent.
To jednak nie wszystko, samorządowcy bowiem wskazują także na to, że kreowanie wskaźnika zadłużenia w obecnie obowiązujący sposób zmusza JST do generowania nadwyżki operacyjnej w nadmiernych wysokościach, nie wynikających z realnych potrzeb, co odbywa się kosztem drastycznych ograniczeń w realizacji ich bieżących zadań. Konsekwencją tego jest ograniczanie wydatków bieżących, w szczególności wydatków na wynagrodzenia, skutkujące redukcjami zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych (co nie pozostaje bez wpływu na jakość świadczonych usług publicznych), nie ze względu na brak środków, lecz ze względu na konieczność wygospodarowania nadwyżki wyłącznie na potrzeby związane z osiągnięciem wymaganego wskaźnika.
Dodają także, że uzależnianie możliwości podjęcia przez organ stanowiący JST uchwały budżetowej na dany rok od spełnienia wskaźnika zadłużenia wynikającego z art. 243 uofp w całym okresie objętym wieloletnią prognozą finansową budzi zastrzeżenia konstytucyjne. "Budżety JST mają charakter jednoroczny. Dążenie do spełnienia wymagań związanych z osiągnięciem wskaźnika zadłużenia w kolejnych latach stoi w sprzeczności z zasadą realizmu w kształtowaniu dochodów budżetowych" - czytamy w stanowisku.
W konsekwencji Konwent Powiatów Województwa Dolnośląskiego zwrócił się z wnioskiem o uwzględnienie przytoczonych zastrzeżeń w nowelizacji obowiązujących przepisów uofp.
