Od połowy bieżącego roku właściciele nieruchomości będą zobowiązani do uiszczania opłaty z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi. Nie opłaca się uchylać od tego obowiązku.

Zgodnie z art. 6p ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w razie stwierdzenie, że właściciel nieruchomości nie uiścił opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uiścił ją w wysokości niżej od należnej, wójt, burmistrz lub prezent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Na tym etapie nie wystąpią już wątpliwości, co do osoby zobowiązanej – będzie ona bowiem wskazana albo w złożonej przez siebie deklaracji, albo też w wydanej uprzednio przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) decyzji ustalającej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (na podstawie art. 6o ustawy).

Decyzja określająca wysokość zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wydawana jest w trybie określonym w Ordynacji podatkowej i po uzyskaniu waloru ostateczności staje się podstawą do wszczęcia egzekucji w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku z 25 stycznia bieżącego roku wskazała, że organem egzekucyjnym będzie co do zasady wójt (burmistrz, prezydent miasta) – który jest uprawniony do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. W tym ostatnim przypadku egzekucję na wniosek uprawnionej gminy będzie prowadził właściwy miejscowo naczelnik urzędu skarbowego.

Prowadząc egzekucję wójt (burmistrz, prezydent miasta), będzie mógł samodzielnie zaspokoić roszczenia gminy z tytułu nieuiszczonych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi:

·         z wynagrodzenia za pracę;

·         ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej;

·         z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych;

·         z innych wierzytelności pieniężnych i innych praw majątkowych;

·         z ruchomości.

Uwzględniając relatywnie niską wysokość opłaty można zasadnie przypuszczać, że w wielu przypadkach egzekucja przyniesie efekt – zwłaszcza że łatwe będzie ustalenie miejsca przechowywania ruchomości. Opłata z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi jest pobierana co do zasady od nieruchomości zamieszkałych, a zobowiązanymi do jej uiszczenia będą właśnie osoby zamieszkujące.

Warto w tym miejscu wskazać, że katalog przedmiotów wyłączonych z egzekucji jest bardzo wąski i obejmuje w szczególności:

1)      niezbędne przedmioty urządzenia domowego. Nie zalicza się do nich: mebli stylowych i stylizowanych, telewizorów kolorowych (chyba że mają co najmniej 5 lat), radioodbiorników stereofonicznych, wszystkich urządzeń służących do nagrywania lub odtwarzania obrazu lub dźwięku (zatem w szczególności magnetofonów i magnetowidów) ora komputerów i urządzeń peryferyjnych (chyba że są niezbędne do pracy zarobkowej);

2)      pościel, bieliznę i ubranie niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny;

3)      zapasy żywności i opału – jednak na okres nie dłuższy niż 30 dni;

4)      narzędzia i inne przedmioty niezbędne do pracy zarobkowej wykonywanej osobiście przez zobowiązanego – jednak z wyłączeniem środka transportu (pojazdy zawsze podlegają egzekucji);

5)      surowce niezbędne do wykonywania pracy zarobkowej – na okres 7 dni;

6)      przedmioty niezbędne zobowiązanemu i członkom jego rodziny do nauki lub wykonywania praktyk religijnych.

Czas pokaże na ile gminy będą zdeterminowane w dochodzeniu swoich roszeń z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Z nieskuteczną egzekucją należy się natomiast liczyć w przypadku najuboższych gospodarstw domowych, zwłaszcza jeśli występuje tam bezrobocie lub patologie społeczne – w tym jednak przypadku opłaty powinny być pokrywane z dodatku mieszkaniowego. Opłaty za odbiór nieczystości stałych (płynnych zresztą też) widnieje w ustawowym katalogu wydatków okresowych ponoszonych przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego. Opłata uzyskiwana dzięki przyznaniu dodatku mieszkaniowego oczywiście nie ma znaczenia z punktu widzenia wyniku budżetu danej gminy – pozwala jednak na jasne wskazanie skali koniecznej pomocy społecznej.