W jaki sposób, w przypadku projektów hybrydowych, rozwiązywane są kwestie prawne dotyczące inwestorów prywatnych – czy zaleca się stosowanie do przepisów prawa UE czy wyłącznie do przepisów prawa polskiego?

Na tytułowe pytanie - zadane w ramach akcji „Partnerstwo Publiczno-Prywatne – doradcy podpowiadają" - odpowiedział Tomasz J. Hoffmann – Partner Zarządzający z PNO Consultants. Odpowiedź tą cytujemy poniżej w całości.

Ekspert odpowiada: "Projekty hybrydowe to przedsięwzięcia realizowane w formule partnerstwa publiczno–prywatnego, które korzystają ze wsparcia funduszy Unii Europejskiej, a więc łączą finansowanie środków publicznych, prywatnych i dotacji unijnych. System wykorzystania środków z Funduszy Europejskich w Polsce tworzony jest w oparciu o Strategiczne Wytyczne Wspólnoty i Narodową Strategię Spójności. Na ich podstawie tworzone są określone programy operacyjne (np. Program Infrastruktura i Środowisko, Program Innowacyjna Gospodarka). Opisują one kto i na co może otrzymać dotację, jakie są zasady i tryb ubiegania się o dotację. Zgodnie z art. 28 Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w ramach programu operacyjnego mogą być dofinansowane projekty wskazane w art.1 ust.1 tej ustawy, realizowane w formie partnerstwa publiczno-prywatnego na podstawie ustawy PPP. Jeśli więc dany projekt PPP miałby skorzystać z dofinansowania, należy sprawdzić czy cel danej inwestycji jest zgodny ze szczegółowym opisem priorytetów danego programu oraz kto i w jaki sposób ubiegać się może o dotację. Co do zasady w świetle obowiązujących przepisów beneficjentem danego programu może być nie tylko partner publiczny ale też partner prywatny. „Przedsiębiorca może być samodzielnym beneficjentem, może on samodzielnie i na własną odpowiedzialność składać wnioski o dofinansowanie oraz realizować projekty na które uzyskał dofinansowanie. Na zasadach ogólnych musi przestrzegać zapisów umowy o dofinansowanie w szczególności procedury wydatkowania i rozliczania środków dotacyjnych przeznaczonych na realizację projektu, w tym refundację kosztów kwalifikowanych. Samodzielnie musi też zapewnić wkład własny i środki niezbędne na prefinansowanie wydatków związanych z realizacją projektu." (tak B. Korbus (red), T. Srokosz, M. Wawrzyniak „Partnerstwo Publiczno-Prywatne", poradnik UZP, Wyd. UZP, Warszawa 2010, s.149,150). Oczywiście beneficjentem może być też Jednostka Samorządu Terytorialnego.

Należy przy tym zaznaczyć, że prawo Unii Europejskiej w Polsce oraz innych państwach członkowskich stosuje się wprost, zgodnie z obowiązującą zasadą bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego. Prawo to, ma też pierwszeństwo przed ustawami prawa krajowego. Rozporządzenia Unii Europejskiej obowiązują bezpośrednio i nie wymagają dodatkowa transpozycji do krajowych porządków prawnych, dyrektywy zaś wiążą co do rezultatu, a więc forma i środki implementacji do prawa krajowego zależy od danego państwa członkowskiego. W Unii Europejskiej nie obowiązuje jeden akt prawny regulujący PPP. Nie mniej jednak w wielu dokumentach znajdują się wytyczne prawidłowego stosowania tej formuły. Do jednego z najważniejszych należą Wytyczne Komisji dotyczące udanego partnerstwa publiczno-prywatnego, opublikowane przez Komisję Europejską, Dyrektoriat Generalny ds. Polityki Regionalnej, w styczniu 2003 r. Dodać można, że Rada Unii Europejskiej, 26 czerwca 2012 r. zamknęła negocjacje i przyjęła zapisy, w kształcie zbliżonym do propozycji Polski, dotyczące PPP w formie odrębnego rozdziału PPP w przyszłym Rozporządzeniu Ogólnym. Jego najważniejsze elementy to: uznanie szczególnej specyfiki PPP poprzez zapewnienie prymatu przepisów dla tego trybu nad przepisami o charakterze ogólnym, wprowadzenie do rozporządzenia ogólnego definicji PPP, zapewnienie, że beneficjentem projektu może być podmiot publiczny lub podmiot prywatny, zapewnienie możliwości zmiany beneficjenta w trakcie realizacji projektu, bez uszczerbku dla przepisów dot. trwałości, uznanie kwalifikowalności wydatków w przypadku wpłaty refundacji UE na rachunek powierniczy, jeśli kontrakt PPP przewiduje ponoszenie przez podmiot publicznych opłat za dostępność, rozłożonych w fazie operacyjnej projektu tj. po zakończeniu okresu kwalifikowalności wydatków. Cały pakiet legislacyjny, w tym zapisy dotyczące PPP, zostanie przyjęty najprawdopodobniej w drugiej połowie 2013 roku (informacja ze stron: www.funduszeeuropuejskie.gov.pl, www.ppp.gov.pl)."

Źródło: ppportal.pl