Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpiła do Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie niezgodnych z prawem uchwał rad gmin powierzających prowadzenie wszystkich lub znacznej części szkół na terenie gminy podmiotom prywatnym.

Rzecznik podaje, że z informacji przekazanych w piśmie Związku Nauczycielstwa Polskiego wynika, że wojewodowie, działając jako organ nadzoru nad działalnością gmin, nie kwestionują niezgodnych z prawem uchwał powierzających prowadzenie wszystkich (lub znacznej części) szkół na terenie gminy podmiotom prywatnym (stowarzyszeniom, fundacjom, spółkom prawa handlowego).

W efekcie, w wielu gminach może dochodzić do naruszenia konstytucyjnego prawa do powszechnej i bezpłatnej nauki. Zakładanie przez gminy podmiotów prawa prywatnego, które przejmują prowadzenie szkół w wielu przypadkach ma cechy próby obejścia prawa regulującego m.in. kwestie zasad wynagradzania nauczycieli (w placówkach prowadzonych przez podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego nie stosuje się części gwarancji wynikających z Karty Nauczyciela).

Niektórzy wojewodowie powołują się na art. 5 ust. 5g ustawy o systemie oświaty, przepis ten ma jednak zastosowanie w ściśle określonych sytuacjach, w pozostałych przypadkach obowiązują przepisy ustawy o systemie oświaty, mówiące o obowiązku gminy zapewnienia dzieciom mieszkającym na jej terenie dostępu do powszechnej, bezpłatnej nauki w publicznych placówkach. Minister właściwy do spraw administracji publicznej sprawuje nadzór nad działalnością wojewody.

Może zatem podjąć działania zmierzające do ujednolicenia wykładni prawa oświatowego przez wojewodów w szczególności w sytuacji, w której brak prawidłowej i jednolitej wykładni może prowadzić do naruszenia konstytucyjnej gwarancji powszechnego dostępu do nauki. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z wnioskiem o zastosowanie odpowiednich środków przewidzianych w przepisach prawa w przedstawionej sprawie.

Data wystąpienia 12 listopad 2012 sygnatura: RPO/713354/12/I/106 RZ

Źródło: www.rpo.gov.pl