Konfederacja proponuje zniesienie podatku od spadków. Związek Powiatów Polskich wyraził sceptycyzm.

W Sejmie złożono projekt ustawy, którego głównym celem jest de facto likwidacja podatku od spadków. Obecna ustawa, na której się opiera, miałaby zostać okrojona do podatku od darowizn. Tego chcą posłowie Konfederacji i Kukiz’15.

Zapytany przez Kancelarię Sejmu o opinię, Związek Powiatów Polskich ocenił projekt negatywnie. W opinii przesłanej do izby niższej parlamentu, przedstawiciele powiatów podnieśli kilka argumentów, które wskazują dlaczego pomysł ten nie zyskuje ich aprobaty.

W pierwszej kolejności autorzy opinii skrytykowali podejście Projektodawców, którzy wskazali w uzasadnieniu, że wpływy z tego podatku są w samorządach marginalne na tle całości przychodów. „Każda złotówka, która trafia na konto gminy, powiatu lub województwa pozwala bowiem na realizację zadań publicznych na odpowiednim poziomie” – pisze ZPP. Wskazuje więc jednocześnie, że likwidacja „podatku spadkowego” mogłaby nastąpić, jedynie wtedy gdyby w systemie finansów publicznych znalazłaby się gwarancja zastąpienia tego ubytku w inny sposób, zwłaszcza, że wpływy z tego tytułu systematycznie rosną.

Związek wskazuje, że należy mieć na uwadze, że w ostatnich latach finanse samorządów zostały mocno nadwyrężone przez zmiany w systemie podatkowym. Ograniczenie źródeł finansowania w tym momencie jest więc niewłaściwe. Przed kolejnymi większymi zmianami należy przeanalizować funkcjonowanie wchodzącej niedługo w życie reformy dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Dodatkowo, podatek od spadków jest przewidziany w nowej ustawie o dochodach, a więc jego likwidacja wiązałaby się z koniecznością natychmiastowej nowelizacji nowej ustawy.

ZPP przyznaje jednak, że można w pewien sposób zrozumieć argumenty natury moralnej jakie przedstawiają Projektodawcy tj., że podatek ten wynika z naturalnego procesu jakim jest śmierć, najczęściej osoby najbliższej, co wydaje się niewłaściwe. Jednak obecna konstrukcja prawna podatku zapewnia, że znakomita większość potencjalnie objętych nim osób jednak tego podatku nie płaci albo płaci w niewielkiej wysokości. Sami Projektodawcy wskazują, że istnieje grupa „zero” podatników, która ostatecznie tego podatku nie uiszcza. ZPP sugeruje, że w odniesieniu do spadkobierców bliskich spadkodawcy, którzy mogą skorzystać ze zwolnienia podatkowego być może w przyszłości należałoby się zastanowić jedynie nad potrzebą zgłaszania faktu nabycia przez te osoby spadku do urzędu skarbowego.

Ponadto, organizacja zauważa jeszcze jedną rzecz. „Niewłaściwe jest zwolnienie od podatku osób i instytucji, które są zaliczane do III grupy podatkowej, gdyż obejmuje to przede wszystkim osoby – a także instytucje – pozarodzinne. W Polsce, jakkolwiek percepcja społeczna może być inna, ale wynika ona z naturalnego, emocjonalnego podejścia do kwestii podatków – opodatkowanie bezpośrednie nadal jest na niskim poziomie. Zgodnie z opracowaniem Polskiego Instytutu Ekonomicznego, dochody z podatków bezpośrednich (głównie PIT i CIT, ale do tego zalicza się również podatki od spadków i darowizn) stanowią łącznie 8 proc. PKB – to o prawie 4 pkt. proc. mniej niż średnia w państwach UE (raport: „Postawy Polaków wobec płacenia podatków i roli państwa w gospodarce”). Wydaje się, że proste podejście na zasadzie „brak podatków to bogacenie się społeczeństwa” jest już nieaktualne wobec skomplikowania relacji społeczno-gospodarczych, dominujących oczekiwań wobec roli Państwa i samorządów oraz kwestii nierówności ekonomiczno-społecznych” – stwierdza Związek.

Całość opinii można przeczytać na stronie ZPP.

Projekt ustawy znajduje się w lasce marszałkowskiej pod numerem SH-020-230/24. Sejmowa arytmetyka wskazuje jednak, że nie ma większych szans na uchwalenie.