Krajowa Rada Forów Skarbników JST odniosła się do propozycji dotyczących zmian w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Samorządowi księgowi mają trochę uwag.
„W odniesieniu do przedstawionego projektu nowej ustawy o dochodach JST pragniemy poprzeć zmiany idące w kierunku wzmocnienia dochodów samorządów poprzez bezpośrednie powiązanie dochodów JST z podatkami PIT i CIT bez uwzględnienia ulg w tym zakresie, a zatem partycypację w faktycznych dochodach wypracowanych przez mieszkańców oraz firmy funkcjonujące na ich obszarze.” – czytamy na wstępie listu skierowanego do ministra finansów, Andrzeja Domańskiego.
Skarbnicy zauważają jednak zaraz potem, że w ich perspektywie pominięto kilka aspektów. Dotyczy to przede wszystkim wag przypisanych poszczególnym szczeblom samorządu – według trzymających kiesę jednostek są one zaniżone w stosunku do ubytków, jakie samorządy poniosły w wyniku zmian podatkowych w ramach Polskiego Ładu.
Skarbnicy zrzeszeni w KRFS wymieniają następujące uwagi:
- przy wyliczeniu wydatków bieżących netto z ogółu wydatków odejmuje się wydatki na finansowanie długu z tytułu odsetek, a to tylko dlatego, że są one powiązane z kredytami zaciągniętymi na potrzeby inwestycyjne. W ten sposób, zdaniem skarbników, „karane” są samorządy, które z racji obniżenia dochodów nie mogły w żaden sposób sfinansować z dochodów bieżących inwestycji, a nawet swojego udziału na dofinansowanie inwestycji, otrzymane czy to z Unii Europejskiej, czy też z Polskiego Programu Inwestycji Strategicznych „Polski Ład”, czy z RFRD i RFIL. Inflacja spowodowała, że kredyt stał się droższy i kwota odsetek od kredytów w samorządach wynosi od kilku do kilkunastu milionów złotych. Odjęcie tych środków od wydatków bieżących, które są częścią składową tych wydatków, znacznie zaniża potrzeby wydatkowe samorządu. W ustawie nie ma mowy też o sytuacji, gdy samorząd zaciągał kredyt na spłatę kredytów na tzw. rolowanie kredytu;
- z wydatków bieżących nie należy odliczać środków z tytułu wypłat na system wyrównawczy, tzw. „Janosikowe”, które też były wydatkiem bieżącym samorządu;
- w obszarze potrzeb wydatkowych powiatów nie uwzględniono determinanty potrzeb ochrony zdrowia. Należy uzupełnić determinantę ochrony zdrowia w obszarze potrzeb wydatkowych powiatów podobnie jak występuje on w obszarze potrzeb wydatkowych województw;
- w obszarze determinanty w powiatach i gminach - transport i łączność powinno uwzględnić się wszystkie kilometry dróg a nie tylko drogi utwardzone;
- w obszarze determinanty transport w miastach na prawach powiatu powinno oprzeć się ją na długości dróg krajowych, powiatowych, gminnych oraz liczbie wozokilometrów wynikających z umów w zakresie transportu miejskiego;
- w obszarze oświata w miastach na prawach powiatu nie uwzględniono placówek ponadpodstawowych i zawodowych, które są przez nie finansowane;
- w obszarze pomoc społeczna uwzględniono tylko miejsca w placówkach stacjonarnej pomocy społecznej, podczas gdy uwzględniając realizowane zadania determinanta powinna uwzględniać liczbę środowisk pomocy społecznej, liczbę łóżek w szpitalach powiatowych oraz liczbę dzieci przebywających w pieczy zastępczej;
- w obszarze gospodarka komunalna determinanta dotyczy parków spacerowo-wypoczynkowych oraz zieleńców w gestii samorządów. W zakresie gospodarki komunalnej samorząd zajmuje się również gospodarowaniem zasobem lokalowym, co nie zostało uwzględnione w tym obszarze. W żadnym obszarze nie ujęto też wydatków na sport.
Skarbnicy chcieliby też, żeby w przypadku miast na prawach powiatu, procent udziału w PIT i CIT zawierał sumę udziałów przypisanych dla gminy i dla powiatu, tzn. odpowiednio 8,1% w PIT i 2,55% w CIT. Wynika to z realizacji zadań jako gmina i powiat. Skarbnicy sprzeciwiają się też pomysłom, by zadania zlecone zostały zmienione na własne – dotacja powinna być przede wszystkim odpowiednia.
Z całością wystąpienia Krajowej Rady Forów Skarbników JST można zapoznać się pobierając pismo pod naszym artykułem.
Korporacje samorządowe konsultują się aktualnie w sprawie propozycji Ministerstwa Finansów. Temat ma stanąć prawdopodobnie na najbliższym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.