Czy powiat może udzielić gminie pomocy finansowej w celu rozbudowy drogi, która stanowi własność powiatu? Czy raczej prawidłowe jest przeznaczenie dotacji celowej na zadanie przejęte przez gminę do realizacji? Wyjaśniło to Kolegium RIO w Białymstoku.

Stan faktyczny

Kolegium kontrolowało uchwałę rady powiatu w sprawie udzielenia pomocy finansowej gminie. Pomoc ta miała polegać na przekazaniu z budżetu powiatu określonej kwoty z przeznaczeniem na realizację zadania związanego z rozbudową drogi. Organ nadzoru dopatrzył się istotnego naruszenia prawa i stwierdził nieważność uchwały.

Dotacja celowa – TAK, pomoc finansowa – NIE

W ocenie Kolegium RIO brak jest podstawy prawnej do podjęcia takiej uchwały, bowiem droga, na którą udzielana jest pomoc finansowa stanowi własność powiatu i jest drogą powiatową.

Zgodnie z art. 7a ustawy o samorządzie powiatowym, powiaty, związki i stowarzyszenia powiatów mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym finansowej. Z kolei na podstawie art. 220 ust. 1 ustawy o finansach publicznych (ufp), z budżetu JST może być udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa. Dodatkowo, stosownie do art. 216 ust. 2 pkt 5 ufp, wydatki budżetu JST mogą być przeznaczone na pomoc rzeczową lub finansową dla innych JST, określoną odrębną uchwałą przez organ stanowiący JST.

Co istotne, gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu, jednakże na podstawie zawartego z nim porozumienia (art. 8 ust. 2a ustawy o samorządzie gminnym) i z uwzględnieniem postanowień zawartych w art. 46 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Przepis ten stanowi, że JST realizująca zadania z zakresu działania innych JST, na mocy porozumień zawartych z tymi jednostkami, otrzymuje od tych jednostek dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Należy również zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 216 ust. 3 ufp wydatki budżetu JST mogą być przeznaczone na realizację zadań wynikających z porozumień, o których mowa w art. 19 ust. 4 ustawy o drogach publicznych.

W konsekwencji Kolegium RIO wywiodło, że na zadanie powiatu przejęte przez gminę do realizacji w drodze porozumienia powiat powinien przeznaczyć dotację celową – zgodnie z art. 216 ust. 2 pkt 3 ufp. Na takie zadanie nie można udzielić pomocy finansowej, bowiem takiej pomocy można udzielić wyłącznie na realizację zadania własnego jednostki samorządu terytorialnego, któremu udzielana jest owa pomoc.

Uchwała Nr 7/84/2024 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z 12.04.2024 r.

Źródło: bip-api.bialystok.rio.gov.pl