Zmiany klimatu powodują nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych. W Polsce obserwujemy występowanie zarówno długich okresów suszy, jak i nagłych opadów prowadzących do wezbrań rzek. Program Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) wspiera działania na rzecz zrównoważonego gospodarowania wodami, które przyczyniają się do zmniejszenia skutków zarówno powodzi, jak i suszy. Na inwestycje w sześciu projektach przeciwpowodziowych z funduszy UE przeznaczono prawie 1,5 mld zł.
Z funduszy unijnych wspierane są inwestycje mające na celu zmniejszenie skutków powodzi. W ramach POIiŚ realizowane są projekty polegające między innymi na budowie suchych zbiorników przeciwpowodziowych oraz budowie lub modernizacji wałów przeciwpowodziowych.
Obecnie trwa sześć strategicznych inwestycji przeciwpowodziowych, których łączna wartość to około 3,25 mld zł. Ponad 1,48 mld zł z tej kwoty to wkład UE. Beneficjentem tych środków jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
Jedną z kluczowych inwestycji z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, a zarazem największą tego typu w skali kraju, jest budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze, który osiągnął funkcjonalność przeciwpowodziową w styczniu tego roku.
Zbiornik Racibórz, wraz z zakończoną modernizacją Wrocławskiego Węzła Wodnego, będzie stanowić kompleksowe zabezpieczenie Wrocławia i terenów przyległych. W okresie zagrożenia powodziowego na Odrze zbiornik będzie w stanie przejąć około 185 milionów metrów sześciennych wody i w ten sposób zredukować falę powodziową. Zbiornik zapewni ochronę przed powodzią dla mieszkańców trzech nadodrzańskich województw: śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego. Wartość całkowita projektu to prawie 2 mld zł, z czego ponad 667 mln zł to wkład UE.
Przy wsparciu środków unijnych POIiŚ w ramach projektu w dorzeczu Odry i Wisły realizowane są trzy inwestycje. Jedna z nich ma zapewnić ochronę przed powodzią Kotliny Kłodzkiej ze szczególnym uwzględnieniem ochrony Kłodzka. W ramach projektu budowane są cztery suche zbiorniki przeciwpowodziowe. Ze środków UE na ten cel trafi ponad 369 mln zł. Ochronę przeciwpowodziową Sandomierza ma zapewnić inwestycja polegająca na kompleksowych pracach na różnych odcinkach wałów, tak by możliwie najskuteczniej ochronić przed skutkami powodzi mieszkańców gmin Sandomierz, Samborzec i Koprzywnica. Wsparcie unijne na ten cel to ponad 168 mln zł. Trzeci projekt będzie chronił przed powodzią Słubice. W jego ramach zostaną wzmocnione istniejące wały przeciwpowodziowe Odry oraz wybudowane nowe. Na realizację tych zadań ze środków unijnych POIiŚ trafi prawie 104 mln zł.
Strategiczne znaczenie dla bezpieczeństwa Małopolski, ale także regionu śląskiego, mają prace przeciwpowodziowe prowadzone na Węźle Oświęcimskim. Tereny Oświęcimia oraz cała powierzchnia, czyli 171 ha, Muzeum Auschwitz-Birkenau zostaną zabezpieczone przed powodzią. Wsparcie unijne POIiŚ na realizację tej inwestycji to kwota ponad 66,57 mln zł.
Obok działań inwestycyjnych fundusze europejskie wspierają również prace nad strategicznymi dokumentami, niezbędnymi dla zrównoważonego gospodarowania wodami. W ramach POIiŚ zawarto 11 umów na ponad 165 mln zł.
W ramach realizowanych projektów POIiŚ, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie dokonało między innymi przeglądu i aktualizacji wstępnej oceny ryzyka powodziowego. Aktualizowane są również mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego, które stanowić będą podstawę do opracowania aktualizacji planów zarządzania ryzykiem powodziowym.
Źródło: MFiPR
