Resort rozwoju wsi opublikował projekt dokumentu strategicznego dla rozwoju obszarów wiejskich oraz dla gospodarki rolnej i rybackiej, z perspektywą do 2030 r. Konsultacje projektu trwać będą do 2 lipca. Z projektem strategii można zapoznać się tutaj. Strukturę dokumentu wyznaczają trzy główne cele. Pierwszym jest zwiększenie opłacalności produkcji rolnej i rybackiej. Drugim poprawa jakości życia, infrastruktury i stanu środowiska. Trzecim, rozwój przedsiębiorczości, pozarolniczych miejsc pracy i aktywnego społeczeństwa.
Wieś wsi równa, czy nierówna
Z punktu widzenia projektowania interwencji istotne jest, jaką charakterystykę obszarów wiejskich przyjęli autorzy dokumentu, czy projektowali zapisy uniwersalnie dla wszystkich obszarów, czy przewidzieli różnicowanie interwencji w zależności od specyfiki obszarów. Eksperci podkreślają bowiem wewnętrzne zróżnicowanie tych obszarów pod względem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, zasobów i potencjału rozwojowego. Nieco inne problemy i ich skale mają obszary peryferyjne wobec dużych ośrodków, a inną obszary położone w ich pobliżu lub wręcz aglomeracyjne. Ta cecha wewnętrznego terytorialnego zróżnicowania kraju jest podstawowym założeniem polityki rozwoju regionalnego.
W projekcie strategii przyjęto, podobnie jak w latach poprzednich, że za obszary wiejskie uznaje się obszar kraju z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców. Resort odnotował, że wyodrębnienie obszarów wiejskich byłoby możliwe dzięki zastosowaniu metodologii przyjętej przez OECD, opartej na kryterium gęstości zaludnienia (do 150 osób na km kw.). Jednak w warunkach polskich prowadziłoby to do wyłączenia z obszarów wiejskich nie tylko wsi bezpośrednio sąsiadujących z dużymi miastami, ale także niektórych gmin wiejskich lub miejsko-wiejskich położonych w większej odległości od największych ośrodków miejskich w południowo-wschodniej części Polski.
Równocześnie podkreślono, że doświadczenia dotychczasowej realizacji programów wspierających rozwój obszarów wiejskich oraz istniejące w terenie powiązania funkcjonalne stanowią istotne argumenty za zaliczeniem do obszarów wiejskich nie tylko terenów wiejskich wg dotychczasowej definicji administracyjnej przyjętej przez GUS, ale też małych miast (do 5 tys. mieszkańców), gdyż pełnią one podobne funkcje jak duże wsie, będące siedzibami władz gminnych. Często wyłącznie względy historyczne rozstrzygały, czy lokalne centrum administracyjne i gospodarcze ma obecnie status wsi czy też miasta
Obszary powolnego tempa rozwoju i obszary zamkniętego rozwoju
Z lektury projektu wynika, że ma ona charakter raczej uniwersalny. Aczkolwiek należy zauważyć, ze autorzy dostrzegają wewnętrzne zróżnicowanie obszarów wiejskich i proponują ich autorską kwalifikację. Przyjęto podział na dwa typy obszarów wiejskich: powolnego tempa rozwoju oraz zamkniętego rozwoju. Kryteriami rozróżniania są: dochody własne JST per capita, poziom zadłużenia, niski stopień absorbcji funduszy zewnętrznych oraz powolny rozwój przedsiębiorczości. Trzecia grupa, tj. obszary wiejskie rozwijające się w oparciu o endogeniczne potencjały, stanowią dopełnienie terytorialne ww. dwóch grup obszarów wiejskich zgodnie z założeniem przyjętym w SOR, że wszystkie obszary wiejskie należą do Obszaru Strategicznej Interwencji Państwa (OSI). Autorzy strategii przyjęli, że na etapie projektowania rozwiązań wdrożeniowych (np. w dokumencie programowym lub na poziomie rozporządzeń) zostanie wskazana ewentualna delimitacja obszarów, które będą objęte wsparciem w ramach wybranego instrumentu pomocowego. Delimitacja jest możliwa zarówno na poziomie krajowym jak i regionalnym, w zależności od rodzaju interwencji. Natomiast z uwagi na charakter strategiczny dokumentu, nie przypisano w nim poszczególnych działań do wybranych obszarów geograficznych.
