Rok 2018 jest czwartym rokiem realizacji Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) na lata 2014-2020. Minęliśmy już półmetek tego okresu programowania. W 2017 r. w większości programów regionalnych odnotowaliśmy znaczące przyrosty poziomu zakontraktowanych środków, co daje nadzieję na przyspieszenie w wydatkowaniu. Oznacza to, że Instytucje Zarządzające powinny na tym etapie silnie skoncentrować się na płatnościach w projektach i sprawnej certyfikacji wydatków do KE.

Wkład UE w zatwierdzonych wnioskach o płatność składanych przez beneficjentów wynosi 12,6 mld zł, co stanowi średnio 9,7% środków dostępnych w RPO na lata 2014-2020.

"Liderem w wydatkowaniu jest województwo opolskie. Na podium stoją także województwa dolnośląskie oraz podkarpackie. Jednocześnie obserwujemy duże zróżnicowanie między poszczególnymi regionami. W porównaniu z liderem, ponad dwukrotnie niższy wskaźnik finansowy identyfikujemy w województwach podlaskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim"   -  mówi wiceminister inwestycji i rozwoju Adam Hamryszczak.

Wnioski o płatność beneficjentów przekładają się na poziom certyfikacji wydatków do KE. Jest to bardzo istotny proces z uwagi na ustanowione w programach minimalne kwoty wydatkowania na każdy rok (rok n). Kwoty te należy zadeklarować do KE najpóźniej w ciągu trzech kolejnych lat (n+3). Stąd powszechnie stosowana nazwa zasady automatycznego anulowania zobowiązań: zasada n+3. Ważnym elementem tej zasady jest realne ryzyko utraty środków. Jeśli IZ w roku n+3 certyfikuje kwotę mniejszą niż roczna transza środków alokowanych w roku n, bezpowrotnie traci wartość różnicy.

W 2018 r. po raz pierwszy wszystkie RPO będą objęte zasadą n+3. Dla wszystkich RPO łącznie cel n+3 na koniec 2018 r. wynosi 4,3 mld euro dofinansowania UE. Do 8 marca 2018 r. regiony certyfikowały 2,7 mld euro, co stanowi średnio 62% celu, jednak i na tym poziomie wdrażania zauważalne jest duże zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi RPO. Woj. opolskie osiągnęło już minimalny poziom certyfikacji, niezbędny w celu uniknięcia utraty środków. Bliskie osiągnięcia celu n+3 są również województwa: wielkopolskie (85% celu) oraz dolnośląskie (81%). Najbardziej niepokojąco sytuacja przedstawia się w województwach: podlaskim, kujawsko-pomorskim oraz warmińsko-mazurskim, gdzie aktualny poziom certyfikacji nie przekracza 50% celu n+3. Jeśli w tych regionach w najbliższych miesiącach nie nastąpi znaczące przyspieszenie certyfikacji wydatków, ryzyko utraty części środków będzie bardzo wysokie.

Źródło: miir.gov.pl