Resort rozwoju skierował do urzędów marszałkowskich pismo, w którym wyłożył interpretację zapisu Umowy Partnerstwa, dotyczącego możliwości finansowania dróg lokalnych z funduszy strukturalnych. Interpretacja jest niekorzystna dla gmin i powiatów.
Na co pozwala UE?
W Umowie Partnerstwa, zatwierdzonej przez Komisję Europejską w maju 2014 r., zapisano trzy dopuszczalne opcje finansowania dróg lokalnych z funduszy unijnych. Inwestycje te będą mogły być finansowane jedynie wówczas, gdy:
- przyczynią się do fizycznej, gospodarczej i społecznej rewitalizacji i regeneracji obszarów miejskich lub miejskich obszarów funkcjonalnych - w ramach CT9, jako element lokalnego planu rewitalizacji;
- lub jeśli są związane ze zrównoważoną mobilnością miejską - w ramach CT4, jako element planu mobilności miejskiej, planu niskoemisyjnego czy strategii ZIT;
- lub gdy zapewnią konieczne bezpośrednie połączenia z siecią TEN-T, przejściami granicznymi, portami lotniczymi, morskimi, terminalami towarowymi, centrami lub platformami logistycznymi - w ramach CT7.
Co to znaczy „bezpośrednie połączenie”?
Ministerstwo informuje w piśmie, że „(...) pod pojęciem bezpośredniego połączenia należy rozumieć połączenie z istniejącą lub budowaną autostradą lub drogą ekspresową, leżącą w sieci TEN-T, przez węzeł na autostradzie lub drodze ekspresowej, wraz z budową takiego węzła lub połączenie z istniejącym węzłem albo elementem punktowym sieci. Droga lokalna nie może więc być pośrednią składową układu drogowego zapewniającego dostęp, chyba że: (a) na wcześniejszym fragmencie ciągu drogowego pomiędzy odcinkiem proponowanym a siecią TEN-T wcześniej została przeprowadzona lub obecnie jest prowadzona budowa / przebudowa drogi w odpowiednim zakresie oraz (b) ciąg jest ciągiem jednorodnym (ta sam droga lokalna rozpoczynająca się, kończąca się lub przebiegająca przez węzeł autostrady lub drogę ekspresową) lub prowadząca do elementu punktowego sieci.". Załącznikiem do pisma są dwa rysunki, ilustrujące waraint prawidłowy i wariant nieprawidłowy.
Znaczne ograniczenie
Powszechnie znana jest skala potrzeb modernizacyjnych dróg lokalnych. Stąd tak długotrwałe i intensywne były zabiegi środowiska samorządowego o zapewnienie gminom i powiatom możliwości korzystania z zewnętrznych (krajowych i unijnych) źródeł finansowania tych inwestycji. Z dużym rozczarowaniem przyjęte zostały przez samorządowców ograniczenia w tym zakresie ramach polityki spójności, natomiast z uznaniem - możliwości, jakie udało się wywalczyć w ramach polityki rolnej.
Ograniczenia w finansowaniu inwestycji na drogach lokalnych w ramach polityki spójności i tak są już znaczne. Po pierwsze, źródłem może być tylko Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Znacznie zasobniejszy Fundusz Spójności – nie. Po drugie, EFRR będzie finansował także (a raczej przede wszystkim) drogi krajowe i wojewódzkie. Po trzecie, w Regionalnym Programie Operacyjnym na finansowanie dróg gminnych i powiatowych może być przeznaczone tylko do 15 proc. łącznej puli przeznaczonej na infrastrukturę drogową. Wprowadzenie kolejnego ograniczenia, wynikającego z zacytowanej interpretacji „bezpośredniego połączenia z siecią TEN-T”, stawia kropkę nad i. W praktyce eliminuje finansowanie dróg gminnych i powiatowych w ramach RPO. Niewiele bowiem znajdzie się wśród nich takich, które spełnią "nowy" wymóg.
Jarosław Komża
