Od 1 kwietnia wzrosła wysokość jednorazowego odszkodowania dla osób, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie wypłacał 1636 zł za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. To wzrost o 205 zł w porównaniu do poprzednich stawek. W 2024 roku ZUS wypłacił prawie 44 tysiące takich odszkodowań, a ich łączna wartość wyniosła blisko 408,5 mln złotych.

Osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, które w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, mogą wystąpić o jednorazowe odszkodowanie z ZUS.

Stały uszczerbek na zdrowiu to naruszenie sprawności organizmu, które nie rokuje poprawy i powoduje trwałe upośledzenie czynności organizmu. Z kolei długotrwały uszczerbek oznacza zaburzenie czynności organizmu na ponad 6 miesięcy, jednak z możliwością poprawy stanu zdrowia.

Prawo do odszkodowania przysługuje również członkom rodziny osoby, która zmarła w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Aby otrzymać jednorazowe odszkodowanie, należy złożyć wniosek do ZUS. Pracownicy składają go za pośrednictwem pracodawcy, natomiast przedsiębiorcy i inne osoby ubezpieczone mogą to zrobić bezpośrednio.

Do wniosku należy dołączyć dokumentację, w tym:

• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku sporządzony przez pracodawcę (w przypadku pracowników) lub kartę wypadku (dla przedsiębiorców),
• decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez inspektora sanitarnego (jeśli dotyczy),
• zaświadczenie OL-9 wystawione przez lekarza z informacją o zakończeniu leczenia i rehabilitacji,
• dodatkowe dokumenty medyczne potwierdzające stan zdrowia.

Stopień uszczerbku na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS po zakończeniu leczenia. Decyzja jest wydawana w ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia lekarskiego lub od wyjaśnienia ostatniej istotnej okoliczności. Odszkodowanie jest wypłacane w ciągu 30 dni od wydania decyzji.

Wysokość jednorazowego odszkodowania wynosi 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Oznacza to, że osoba, u której stwierdzono 5% uszczerbku na zdrowiu, otrzyma 8180 zł brutto (5 x 1636 zł). Nowa wysokość odszkodowań będzie obowiązywać do 31 marca 2026 roku.

Istnieją sytuacje, w których ZUS może odmówić wypłaty jednorazowego odszkodowania. Dotyczy to przypadków, gdy poszkodowany umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa naruszył przepisy BHP, co doprowadziło do wypadku, a fakt ten został udowodniony. Odszkodowanie nie przysługuje również osobom, które znajdowały się pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych i w znacznym stopniu przyczyniły się do powstania wypadku. Ograniczenie to nie dotyczy przypadków śmiertelnych.

Zmiany w wysokości odszkodowań to istotna informacja dla osób ubezpieczonych, które mogą ubiegać się o wsparcie finansowe po wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych.

Źródło: ZUS