Stosowanie monitoringu wizyjnego w placówkach leczniczych zostało uregulowane w art. 23a ustawy o działalności leczniczej.

Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:

• ogólnodostępnych za pomocą urządzeń rejestrujących obraz (monitoring), jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
• tych, w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz miejsca pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych.

Dodany nowelizacją ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pkt 3 umożliwia:

• w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów – istnieje możliwość stosowania monitoringu wizyjnego w każdym takim pomieszczeniu, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa. Przepis przewiduje dodatkowo konieczność spełnienia przesłanek dotyczących poszanowania intymności i godności pacjenta, a także zapewnienia ochrony danych osobowych pacjentów.  

Zdaniem PUODO treść art. 23a ust. ustawy nie jest jasna, a sam pkt 3 został sformułowany bardzo ogólnie. Tymczasem wykorzystywanie monitoringu wizyjnego w podmiotach leczniczych oznacza w większości przypadków przetwarzanie danych osobowych szczególnych kategorii, dotyczących zdrowia (art. 9 ust. 1 RODO).

Podstawy do przetwarzania takich danych powinny być jasne i precyzyjne, a ich stosowanie przewidywalne dla osób im podlegających – jak wymaga tego orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Podstawa przetwarzania, zgodnie z RODO, musi być określona w prawie Unii lub w prawie państwa członkowskiego, któremu podlega administrator i ma zawierać cel przetwarzania, a dodatkowo także przepisy szczegółowe dostosowujące stosowanie przepisów rozporządzenia muszą służyć realizacji celu leżącego w interesie publicznym oraz być proporcjonalne do wyznaczonego, prawnie uzasadnionego celu.

Brak w przepisach szczegółowych – regulujących działalność leczniczą – odpowiednich gwarancji zapewniających autonomię informacyjną podmiotów danych, powoduje nieproporcjonalność przyjętych rozwiązań przewidujących możliwość zastosowania w bliżej nieokreślony sposób monitoringu wizyjnego w każdym pomieszczeniu, w którym udzielane są świadczenia zdrowotne.

W świetle standardów europejskich i konstytucyjnych ocena proporcjonalności art. 23a ustawy o działalności leczniczej wymaga zatem wyważenia dwóch wartości: interesu publicznego (interesu podmiotu leczniczego dotyczącego stosowania monitoringu w celu leczenia pacjentów lub zapewnienia im bezpieczeństwa) oraz prawa do ochrony danych osobowych i prawa do prywatności.

Prezes UODO wskazał, że w przepisach dotyczących stosowania monitoringu wizyjnego w placówkach medycznych brakuje regulacji dotyczących:

• zasad stosowania monitoringu, o którym mowa w art. 23a ustawy o działalności leczniczej – istotne zagadnienia nie powinny być pozostawione woli wykonawcy normy do unormowania w regulaminie organizacyjnym, akcie pozbawionym mocy powszechnie obowiązującego źródła prawa;
• określenia relacji pkt 2 i 3 artykułu 23a ust. 1 ustawy – obie te normy odnoszą się bowiem do kwestii stosowania monitoringu wizyjnego w pomieszczeniach, w których są udzielane świadczenia zdrowotne;
• odpowiednich norm dotyczących wypełnienia obowiązku informacyjnego wobec pacjentów i innych osób.

Źródło: UODO