Obowiązek udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej w stanie nagłym na wszystkie podmioty lecznicze, niezależnie od tego, czy zawarły umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, nakładają przepisy art. 15 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, art. 30 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza o lekarza dentysty, art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz art. 19 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. konstrukcja art. 19 ustawy o świadczeniach w zakresie podmiotowym nie jest jednorodna. Wyrok Sądu Najwyższego z 27 sierpnia 2015 r. sygn. III CSK 455/14.
W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał m.in.literalna wykładnia art. 19 ustawy o świadczeniach wskazuje wprost, że ustawodawca nakładając obowiązek udzielenia świadczenia w stanach nagłych na wszystkich świadczeniodawców, w odniesieniu do zasad ich finansowania, nie wprowadził jednolitej kategorii świadczeniodawcy a rozróżnia świadczeniodawców, którzy zawarli umowę i świadczeniodawców, którzy jej nie zawarli i wprowadza odmienne rozwiązania. Ograniczenie świadczeń do niezbędnych i wynagrodzenia do uzasadnionych kosztów dotyczy tylko tych świadczeniodawców, którzy umowy nie zawarli.
Zachodzi jednak pytanie, jak należy kwalifikować świadczenia udzielone w stanach nagłych przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia i który wyczerpał limit określony w umowie – czy jest to świadczenie wykonane w ramach zawartej umowy, czy jest to świadczenie wykonane bez zawarcia umowy. W rozpatrywanej sprawie Sąd stanął na stanowisku, że źródłem obowiązku finansującego jest umowa zawarta ze świadczeniodawcą z tym zastrzeżeniem, że analiza zagadnienia musi uwzględniać przepisy ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
Udzielanie świadczeń w stanach nagłych jest ustawowym obowiązkiem świadczeniodawcy o charakterze bezwzględnym i koszt wykonania świadczenia, którego umowa nie przewidywała ze względu na jego rodzaj lub wyczerpanie limitu, nie może obciążać ani świadczeniodawcy, ani świadczeniobiorcy. Brak ujęcia w art. 19 ustawy o świadczeniach świadczeniodawców, którzy zawarli umowę przemawia za tym, że założeniem ustawodawcy było, iż świadczenia te będą finansowane w ramach zawieranych umów. Ustalenie umowy jako źródła obowiązku pozwanego nie przesądza jednak o rozmiarze jego świadczenia. W ocenie Sądu pomiotowi leczniczemu, który zawarł umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za wykonanie ponadlimitowych świadczeń w stanie nagłym w wysokości uzasadnionych kosztów ich udzielenia.
Źródło: SN
