W statucie podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą określa się m.in. okoliczności odwołania członków rady społecznej tego podmiotu (art. 42 ust. 2 pkt 4 ustawy o działalności leczniczej).
Dokonując analizy tego przepisu, w zakresie, w jakim odnosi się on do "okoliczności odwołania członków rady społecznej", w pierwszej kolejności należy dokonać wykładni literalnej.
Przeprowadzona w ten sposób interpretacja przepisu nakazuje przyjąć, że przewidziana w treści statutu możliwość odwołania członka rady społecznej przed upływem jej kadencji wiąże się nieodłącznie ze wskazaniem okoliczności to odwołanie uzasadniających. Użycie przez ustawodawcę w omawianym przepisie sformułowań "określa się" oraz "okoliczności odwołania" wskazuje na konieczność określenia w statucie przesłanek, warunków, przyczyn, czy zdarzeń uzasadniających odwołanie. Okoliczności te winny zostać wskazane w sposób konkretny, nie budzący wątpliwości. Powyższe zdaje się potwierdzać pogląd zaprezentowany w dotychczasowym orzecznictwie, iż takie sformułowanie przepisu art. 42 ust. 2 pkt 4 omawianej ustawy omawianej ustawy oznacza konieczność uwzględnienia w treści statutu kontekstu sytuacji, w jakiej możliwe jest odwołanie członka rady społecznej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 października 2012 r. w spr. II OSK 1819/12).
Należy mieć na względzie, iż założeniem ustawodawcy była aktywność rady społecznej skierowana na zwiększenie społecznej kontroli procesu wykonywania świadczeń zdrowotnych w jednostkach publicznych.
Przyjmując racjonalność ustawodawcy założyć należy, iż ciało jakim jest rada społeczna nie zostałoby powołane i wyposażone w zadania i kompetencje po to, by następnie - przed upływem kadencji - w sposób dowolny zezwolić na odwoływanie jej członków. Przyznana przewodniczącemu rady, bądź kierownikowi podmiotu leczniczego arbitralność decyzji w zakresie uruchomienia "procedury odwoławczej", skutkować niewątpliwie mogłaby paraliżem funkcjonowania rady.
Dlatego też, okoliczności, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 4 muszą być skonkretyzowane w statucie podmiotu leczniczego, tak aby nie stwarzały możliwości swobodnego decydowania o odwołaniu członka rady, tym bardziej, jeśli zważy się, że odwołanie członka rady społecznej przed upływem końca jej kadencji jest odstępstwem i powinno następować tylko w wyjątkowych okolicznościach.
Źródło: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 6 grudnia 2012 r., II SA/Go 929/12
