Ustawodawca dokonał wyraźnego odróżnienia stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne od świadczeń szpitalnych oraz dla każdego z tych rodzajów działalności leczniczej przewidział inną organizacyjną formę jej świadczenia: szpital (jako wyodrębnione przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego) dla świadczeń szpitalnych, inne niż szpital wyodrębnione przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego np. określonego rodzaju zakłady dla świadczeń innych niż szpitalne, ale podobnie jak szpitalne całodobowych i stacjonarnych.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o działalności leczniczej (u.d.l.) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej w obecnym stanie prawnym są podmiotami leczniczymi niebędącymi przedsiębiorcami, których zadaniem jest prowadzenie działalności leczniczej. W art. 8 u.d.l. wyodrębniono następujące rodzaje działalności leczniczej: pkt 1 - stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne: a). szpitalne, b). inne niż szpitalne; pkt 2 ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. Natomiast w art. 2 ust. 1 pkt 8 i 9 u.d.l. wskazano, że: działalność lecznicza w rodzaju świadczenia szpitalne wykonywana jest w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego o nazwie szpital (art. 2 ust. 1 pkt 9 u.d.l.), zaś działalność lecznicza w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne może być wykonywana w formach wskazanych w art. 12 ust. 1 pkt 1 - 4 u.d.l. tj. w zakładzie opiekuńczo - leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno - opiekuńczym, zakładzie rehabilitacji leczniczej, hospicjum.
Dla całokształtu powyższych regulacji istotne znaczenie ma zwłaszcza przepis art. 2 ust. 1 pkt 8 u.d.l., w którym wskazano, że określony rodzaj działalności leczniczej podmiot leczniczy wykonuje za pomocą przedsiębiorstwa, czyli zespołu składników majątkowych.
Wskazane przepisy uprawniają do następujących wniosków.
Dla wykonywania działalności leczniczej w rodzaju świadczenia szpitalne podmiot leczniczy ma obowiązek utworzenia przedsiębiorstwa o nazwie "szpital" (art. 2 ust. 1 pkt 9 i 11 w związku z art. 8 pkt 1 lit. "a" u.d.l.). Natomiast wykonywanie działalności leczniczej innej niż szpitalna, ale całodobowej i stacjonarnej, odbywać się powinno w innych przedsiębiorstwach podmiotu leczniczego, których rolę mogą pełnić zakłady wymienione w art. 12 ust. 1 pkt 1 - 4 u.d.l. Przykładowo wyłącznie w zakładzie opiekuńczo - leczniczym udzielane są całodobowe świadczenia zdrowotne (inne niż szpitalne), które obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji oraz zapewnienie im produktów leczniczych i wyrobów medycznych, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzenie edukacji zdrowotnej dla pacjentów, członków ich rodzin oraz przygotowanie tych osób do samoopieki i samopięlęgnacji w warunkach domowych (art. 9 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 1 pkt 1 u.d.l.).
Źródło: Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 13 lutego 2014 r., II SA/Bk 855/13
