Do Redakcji Dziennika Warto Wiedzieć wpłynęło pytanie, czy ustawa o działalności leczniczej (niepodpisanej jeszcze przez Prezydenta RP)  będzie stwarzała możliwość przekształcenia samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę prawa handlowego, w przypadku gdy wynik finansowy zakładu za rok obrotowy po dodaniu kosztów amortyzacji nie osiągnie wartości ujemnej. Wyjaśniamy tę kwestię.

Art. 59 ustawy o działalności leczniczej określa zasady postępowania w przypadku gdy wynik finansowy zakładu opieki zdrowotnej po dodaniu kosztów amortyzacji będzie ujemny. W takim przypadku organ założycielski ma dwie możliwości – bądź pokryć ujemny wynik finansowy i zachować dotychczasową formę organizacyjno-prawną zakładu, bądź podjąć uchwałę o zmianie formy organizacyjno-prawnej lub likwidacji zakładu. Organ założycielski nie może natomiast pozostać w bezczynności. Zmiana formy organizacyjno-prawnej, o której mowa w powołanym przepisie, to nie tylko przekształcenie w spółkę prawa handlowego ale również w jednostkę budżetową.

Art. 69 tej w/w ustawy jest odrębną jednostką redakcyjną, przepis w niej zawarty umożliwia w każdym czasie podjęcie uchwały o przekształceniu samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.  Gdyby było inaczej ustawodawca wskazałby w treści artykułu, że możliwość przekształcenia ogranicza do sytuacji wskazanej w art. 59. Potwierdza to również uzasadnienie do projektu ustawy o działalności leczniczej, zgodnie z którym cyt. „projektowana ustawa, mimo, że powszechnie znane są mankamenty samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, nie dąży do ich obligatoryjnego przekształcenia, pozostawiając decyzję w tej sprawie podmiotowi tworzącemu, zachowując tym samym zasadę poszanowania autonomii jednostek samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 16 Konstytucji RP. Z drugiej strony projekt ustawy uniemożliwia tworzenie nowych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, z wyjątkiem przypadku powstania nowego zakładu w drodze połączenia co najmniej dwóch innych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Projektowane przekształcenie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową pozwala na zmianę formy prawnej bez konieczności uprzedniej likwidacji zakładu."

Z uzasadnienia wynika, zatem  że jednym z celów ustawy jest stopniowa rezygnacja z prowadzenia działalności leczniczej w formie publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

Ponadto ustawodawca przewiduje możliwość przekształcenia kilku samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w jedną spółkę prawa handlowego. Gdyby ograniczyć możliwość przekształcenia tylko do zakładów opieki zdrowotnej osiągających ujemny wynik finansowy  organ założycielski nie mógłby konsolidować zasobów zakładów opieki zdrowotnej funkcjonujących dobrze z finansowego punktu widzenia i tych, które osiągają ujemne wyniki finansowe, co byłoby sprzecznym jednym z założeń będącymi u podstaw ustawy tj. zwiększenia efektywności ekonomicznej zakładów prowadzących działalność leczniczą.

Reasumując:  przepisy ustawy pozbawiają organ założycielski możliwości przekształcenia samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę prawa handlowego, w przypadku gdy wynik finansowy zakładu za rok obrotowy po dodaniu kosztów amortyzacji nie osiągnie wartości ujemnej.