Z analiz zawartych w opublikowanym raporcie "Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i Jakość Życia Polaków" pod red. prof. J. Czapińskiego oraz prof. T. Panka wynika, że przeciętnie najwięcej kosztowały gospodarstwa ponoszące dany rodzaj wydatków leczenie i badania ambulatoryjne (596 zł), w dalszej kolejności był zakup leków i innych artykułów farmaceutycznych (412 zł); tzw. dowody wdzięczności, czyli „łapówki", dzięki którym próbowano pozyskać lepszą czy szybszą (np. większe zainteresowanie problemami pacjenta, więcej troski o jego zdrowie, wybór lekarza operującego lub opiekującego się pacjentem w szpitalu, przyspieszenie usługi itp.) to średnio 273 zł. Przeciętna opłata w szpitalu publicznym wyniosła 261 zł, a wysokość szczerego dowodu wdzięczności wręczanego za już uzyskaną opiekę wyniosła średnio 128 zł.

Z analizy wynika także, że w ostatnich dwóch latach realnie znacząco wzrosły tylko wydatki gospodarstw domowych na leki i artykuły farmaceutyczne (o 7,6 proc.) oraz usługi ambulatoryjne (o 4 proc.). Jednocześnie opłaty w szpitalu publicznym spadły realnie aż o 3,6 proc. 

Największe wydatki na leczenie i badania w ciągu trzech miesięcy poprzedzających ostatnie badanie ponosiły gospodarstwa domowe rolników, pracujących na własny rachunek i pracowników (odpowiednio przeciętnie 629, 622 i 620 zł na gospodarstwo ponoszące takie wydatki), małżeństw z 2 i większą liczbą dzieci (przeciętnie 657 zł) oraz w największych i najmniejszych miastach (przeciętnie odpowiednio 699 i 633 zł) i w województwie mazowieckim (przeciętnie 1967 zł).

W grupie gospodarstw domowych bez bezrobotnych tego rodzaju wydatki były znacznie wyższe niż w gospodarstwach domowych z bezrobotnymi. Najwięcej na leczenie i badania ambulatoryjne wydawały gospodarstwa najzamożniejsze. W przekroju wojewódzkim wyróżniają się mazowieckie (wydatek największy – 801 zł.) i warmińsko-mazurskie (wydatek najmniejszy – 312 zł).

W ostatnich dwóch latach wydatki na leczenie i badania wzrosły znacząco w grupach gospodarstw domowych rolników, emerytów i rodzin niepełnych, a spadły w gospodarstwach pracujących na własny rachunek.

Na leki i inne artykuły farmaceutyczne relatywnie najwięcej wydawały wśród gospodarstw domowych ponoszących takie wydatki gospodarstwa domowe emerytów (przeciętnie 477 zł), czyli gospodarstwa domowe z osobami starszymi. W przypadku typów gospodarstw domowych najwięcej na powyższe artykuły wydawały rodziny niepełne (przeciętnie 474 zł). Gospodarstwa domowe wydające najwięcej na leki i inne artykuły farmaceutyczne zamieszkiwały największe miasta o liczbie mieszkańców powyżej 500 tys. a najmniej średniej wielkości miasta o liczbie mieszkańców 100-200 tys. (odpowiednio 445 zł i 386 zł).

Źródło: Czapiński, J., Panek, T. (2013). Warunki życia gospodarstw domowych. Opieka zdrowotna. Diagnoza Społeczna 2013 Warunki i Jakość Życia Polaków - Raport